فشار خون پایین : چه موقع فشار خون پایین خطرناک است؟

در بیشتر موارد ، فشار خون پایین جای نگرانی ندارد. اما در موارد نادر ، می تواند منجر به شوک شود ، در این صورت ممکن است به مراقبت های پزشکی فوری نیاز داشته باشد. فشار خون پایین ، که از نظر پزشکی به عنوان افت فشار خون نیز شناخته می شود و زمانی است که فشار خون فرد در زیر حد طبیعی قرار دارد. این امر معمولاً مسئله ای جدی نیست ، بنابراین ممکن است افراد حتی از فشار خون پایین خود آگاه نباشند. پزشکان ممکن است فقط در صورت شروع علائم ، آن را مورد توجه قرار دهند. افرادی که فشار خون بسیار کمی دارند و علائم منظمی مانند خستگی و حالت تهوع را تجربه می کنند ، باید در اسرع وقت با پزشک تماس بگیرند. تا پایان مطلب با ما همراه باشید تا در مورد شرایط اضطراری فشار خون پایین و همچنین علائم ، علل و گزینه های درمانی بیشتر بدانید.

فشار خون پایین چیست؟

فشار خون پایین (Hypotension) وضعیتی است که فشار خون شخص به طور معمول از حد نرمال پایین‌تر است. فشار خون به دو عدد تقسیم می‌شود، فشار خون سیستولی (Systolic Blood Pressure)، که نشان دهنده فشار خون در هنگام ضربان قلبی است، و فشار خون دیاستولی (Diastolic Blood Pressure)، که نشان دهنده فشار خون در حالت استراحت بین دو ضربان قلبی است فشار خون پایین به طور معمول به عنوان یکی از موارد زیر تعریف می‌شود:

1. فشار خون سیستولی کمتر از 90 میلیمتر جیوه بر هگزاگونتال (mmHg).
2. فشار خون دیاستولی کمتر از 60 mmHg.

فشار خون پایین ممکن است به عنوان مشکلی موقتی و معمولی در برخی افراد بروز کند، اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی در سیستم قلبی-عروقی یا سایر مشکلات پزشکی باشد.

فشار خون پایین (Hypotension) می‌تواند به عنوان نتیجه‌ای از مشکلات مختلف پزشکی و عوامل زیادی باشد. در زیر به برخی از دلایل شایع فشار خون پایین اشاره می‌کنیم. دلایل شایع فشار خون پائین عبارت‌اند از:

• کاهش حجم خون
• عوارض داروها
• اختلالات سیستم عصبی
• مشکلات قلبی
• عوامل محیطی

در ادامه به بررسی این عوامل پرداخته‌ایم.

کاهش حجم خون

یکی از دلایل شایع فشار خون پایین کاهش حجم خون است. افت حجم خون ممکن است به علت خونریزی شدید یا نقص در جذب مواد مغذی رخ دهد.

عوارض داروها

برخی داروها می‌توانند به عنوان عوارض جانبی منجر به افت فشار خون شوند. این داروها شامل دیورتیک‌ها، بتابلاکرها، آنتی‌دپرسانت‌ها، داروهای تنظیم کننده ضربان قلب، و دیگر داروهایی هستند که برای درمان مشکلات مختلف به کار می‌روند.

اختلالات سیستم عصبی

برخی اختلالات سیستم عصبی مرکزی می‌توانند به کاهش فشار خون منجر شوند. به عنوان مثال، بیماران با اختلالات عصبی مانند پارکینسون، نوروپاتی اتونومیک، یا مشکلات در مغز و نخاع ممکن است فشار خون پایین داشته باشند.

مشکلات قلبی

بعضی مشکلات قلبی می‌توانند به کاهش فشار خون منجر شوند. به عنوان مثال، اختلالات در ضربان قلب یا علائمی که به نقص عملکرد قلب اشاره دارند.

عوامل محیطی

عوامل محیطی مانند گرما، آب، ویروس‌های موثر، یا شوک ناشی از عوارض حاد دارویی ممکن است به کاهش فشار خون منجر شوند.

دلایل فشار خون پایین در مردان + زنان

فشار خون پایین می‌تواند در مردان و زنان اتفاق بی‌افتد و دلایل آن می‌تواند در هر دو جنس مشابه باشد. در زیر به برخی از دلایل شایع فشار خون پایین در مردان و زنان اشاره می‌کنیم.

دلایل ممکن در مردان

• اختلالات در سیستم قلبی: اختلالات در قلب مردان می‌توانند به کاهش فشار خون منجر شوند. به عنوان مثال، آریتمی‌ها (اختلالات در ضربان قلب) و اختلالات در ساختار قلب ممکن است فشار خون پایین را ایجاد کنند.
• استرس: استرس طولانی‌مدت می‌تواند به افزایش هورمون‌های استرسی و تاثیرات منفی بر روی سیستم عصبی منجر به کاهش فشار خون شود.

دلایل ممکن در زنان

• بارداری: در دوران بارداری، فشار خون پایین ممکن است به عنوان یکی از علائم طبیعی بارداری رخ دهد، اما در بعضی موارد می‌تواند به شدت افزایش یابد و نیاز به درمان داشته باشد.
• تغذیه نامناسب: کمبود تامین مواد مغذی مهم مانند آهن و فولات در زنان می‌تواند به کاهش حجم خون و فشار خون پایین منجر شود.

برای تشخیص و درمان فشار خون پایین، لازم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق تعیین شود و درمان مناسب انجام شود. این تشخیص و درمان باید توسط یک متخصص تجویز و نظارت شود.

چه زمانی فشار خون پایین اورژانسی است ؟

در بسیاری از موارد ، کاهش فشار خون جای نگرانی ندارد. فردی که فشار خون پایین دارد حتی ممکن است از کم بودن فشار خون خود آگاهی نداشته باشد ، زیرا در بسیاری از موارد علائمی ایجاد نمی کند. همچنین نقطه مشخصی وجود ندارد که فشار خون در آن بیش از حد کم یا به طور خطرناکی پایین بیاید ، زیرا ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از افراد ممکن است دچار فشار خون پایین مزمن شده باشند. انجمن قلب آمریکا (AHA) اعلام کرد که بیشتر پزشکان فشار خون مزمن را فقط در صورت ایجاد علائم دیگر خطرناک می دانند. علائم شدید که به طور ناگهانی بروز می کنند ممکن است نگران کننده باشد. اگرچه علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد ، اما به طور معمول شامل موارد زیر است:

• سرگیجه یا سبکی سر
• مشکل در تمرکز
• غش کردن
• حالت تهوع
• خستگی
• کمبود آب بدن
• تاری دید
• پوست رنگ پریده و نرم
• تنفس سریع و کم عمق
• افسردگی

اگر فردی هر یک از این علائم را تجربه کرد ، باید با پزشک تماس بگیرد. هنگامی که فشار خون بسیار پایین است یا به سرعت پایین می آید ، می تواند یک فوریت پزشکی نیز باشد. موسسه ملی قلب ، ریه و خون (NHLBI) خاطرنشان می کند که افت شدید فشار خون ممکن است اعضای بدن را در معرض خطر عدم دریافت خون کافی قرار دهد ، که ممکن است منجر به شوک شود. برخی از علائم نگران کننده همراه با فشار خون بسیار پایین برای مراقبت عبارتند از:

• تنفس سریع و کم عمق
• نبض بسیار ضعیف اما سریع
• پوست سرد و نرم
• از دست دادن هوشیاری
• رنگ آبی روی پوست

هر کسی که این علائم را تجربه می کند باید سریعا به پزشک مراجعه کند.

شرایط زمینه ای

تعدادی از شرایط زمینه ای و سایر موارد بهداشتی نیز ممکن است در فشار خون کم نقش داشته باشد. این شامل:

• بارداری
• از دست دادن خون
• کمبود آب بدن
• کمبود مواد مغذی
• خونریزی داخلی
• برخی از داروها
• مشکلات قلبی
• اختلالات غدد درون ریز
• دیابت
• عفونت های شدید ، مانند شوک سپتیک یا عفونت جریان خون
• واکنشهای آلرژیک منجر به آنافیلاکسی
• همچنین دراز کشیدن برای مدت زمان طولانی می تواند به فشار خون پایین کمک کند.

فردی با هر یک از این شرایط که دچار فشار خون کم است باید مرتب با پزشک معاینه شود تا مسئله سلامتی و تأثیر آن بر فشار خون را کنترل کند.

انواع فشار خون پایین

فشار خون پایین یک وضعیت پزشکی است که فشار خون شخص به طور معمول از حد معمول کمتر است. این وضعیت به عنوان فشار خون ناپایدار هم شناخته می‌شود و ممکن است به اختلالات مختلفی بازگردانده شود. انواع فشار خون پایین عبارت‌اند از:

• فشار خون هنگام نشستن و برخواستن
• افت فشار بعد از غذا خوردن
• اختلالات مغز
• اختلالات سیستم عصبی

در ادامه به بررسی این موارد پرداخته‌ایم. 

فشار خون هنگام نشستن و برخواستن

این نوع از فشار خون زمانی ایجاد می‌شود که فرد می‌خواهد بنشیند و یا برخیزد که معمولا با سرگیجه همراه است.  

افت فشار بعد از غذا خوردن

ممکن است برخی از افراد خاص مانند سالمندان بعد از خوردن غذا به افت فشار خون دچار شوند. 

اختلالات مغز

در صورتی که ارتباط میان مغز و قلب مناسب نباشد به دلیل ایستادن طولانی مدت ممکن است فرد دچار افت فشار شود. 

اختلالات سیستم عصبی

برخی از افرادی که به بیماری پارکینسون مبتلا هستند ممکن است به دلیل اختلالات سیستم عصبی دچار افت فشار شوند. 

محدوده طبیعی فشار خون

محدوده‌های طبیعی یا نرمال فشار خون برای بزرگ‌ سالان به صورت معمول در اعداد سیستولی (فشار خون حین ضربان قلبی) و دیاستولی (فشار خون در حالت استراحت بین دو ضربان قلبی) اندازه‌گیری می‌شود. این مقادیر به واحد میلی‌متر جیوه بر هگزاگونتال (mmHg) اندازه‌گیری می‌شوند. محدوده‌های طبیعی متفاوتی برای گروه‌های سنی مختلف وجود دارد، اما به طور کلی به صورت زیر است:

• فشار خون سیستولی: معمولاً بین 90 mmHg تا 120 mmHg است.
• فشار خون دیاستولی: معمولاً بین 60 mmHg تا 80 mmHg است.

این محدوده‌ها می‌توانند بر اساس عواملی مانند سن، جنسیت، و تاریخچه پزشکی فرد تغییر کنند. برای مثال، فشار خون متوسط در بزرگسالان بالای 60 سال ممکن است مقادیر بالاتری از این محدوده داشته باشد.

نحوه تشخیص فشار خون پایین

تشخیص فشار خون پایین (Hypotension) توسط پزشکان به کمک اندازه‌گیری فشار خون انجام می‌شود. اندازه‌گیری فشار خون به وسیله یک دستگاه فشارسنج انجام می‌شود و به طور عمومی در دو عدد اندازه‌گیری می‌شود. فشار خون سیستولی (فشار خون در هنگام ضربان قلبی) و فشار خون دیاستولی (فشار خون در حالت استراحت بین دو ضربان قلبی). نحوه تشخیص فشار خون پایین به شرح زیر است:

• آماده‌سازی
• اندازه‌گیری
• خواندن نتایج
• تشخیص فشار خون پایین

آماده‌سازی

فرآیند اندازه‌گیری فشار خون باید در یک محیط آرام و بی‌صدا انجام شود. فرد باید در حالت استراحت بنشیند و پاهای خود را روی زمین قرار دهد.

اندازه‌گیری

پزشک یا پرستار دستگاه فشارسنج را بر روی بازو یا مچ فرد قرار می‌دهد و سپس دستگاه را فشار می‌دهد تا فشار خون را اندازه‌گیری کند.

خواندن نتایج

پس از انجام فشارسنجی، دو عدد بر روی صفحه دستگاه نمایش داده می‌شود. اولین عدد فشار خون سیستولی و دومین عدد فشار خون دیاستولی است. مثلاً اگر نتایج 120/80 باشد، 120 نشان‌دهنده فشار خون سیستولی و 80 نشان‌دهنده فشار خون دیاستولی است.

تشخیص فشار خون پایین

اگر مقدار فشار خون سیستولی کمتر از 90 mmHg و یا مقدار فشار خون دیاستولی کمتر از 60 mmHg باشد، ممکن است فشار خون پایین تشخیص داده شود.

تشخیص فشار خون پایین تنها با اندازه‌گیری فشار خون نمی‌تواند تایید شود. پزشک باید اطلاعات دقیق‌تری را از شما بگیرد و از علائم دیگری که ممکن است با فشار خون پایین همراه باشند، مثل سرگیجه، تاریکی دید، احساس ضعف، تهوع، و استفراغ سوال کند. در بعضی موارد، تست‌های تشخیصی اضافی ممکن است برای تعیین دلیل فشار خون پایین انجام شود. این تست‌ها ممکن است شامل تست‌های آزمایش خون، آزمایش‌هایی مثل اکوکاردیوگرافی و تست‌های عصبی (مثل تست عصبی اتونومیک) باشند.

چگونه می توان از کاهش فشار خون جلوگیری کرد؟

کاهش فشار خون به طور کلی خود باعث نگرانی نمی شود تا زمانی که خیلی پایین آمده و شروع به ایجاد علائم کند. مدیریت هر مسئله ای که فشار خون را تحت تأثیر قرار می دهد ، می تواند از پایین آمدن این تعداد جلوگیری کند.
به عنوان مثال ، افرادی که از داروهای فشار خون بالا استفاده می کنند باید دوز و فشار خون خود را کنترل کنند تا مطمئن شوند تعداد آنها خیلی کم نمی شود. اگر فشار خون آنها کمتر از حد معمول شروع به کاهش کرد ، باید با پزشک تماس بگیرند. پزشک ممکن است بخواهد دارو را تنظیم کند یا از نظر فعل و انفعال با هر چیز دیگری که فرد مصرف می کند بررسی کند. مدیریت سایر عوامل خطر فردی در شرایط زمینه ای نیز ممکن است به جلوگیری از پایین آمدن فشار خون کمک کند.

 درمان فشار خون پایین در منزل

فشار خون پایین ممکن است نشانه‌ای از مشکلات جدی در سیستم قلبی-عروقی باشد. اگر شما یا کسی دیگری با این مشکل روبرو هستید، باید با پزشک مشورت کنید تا علت دقیق و شدت فشار خون پایین تعیین شود و درمان مناسب تجویز شود. درمان فشار خون پایین معمولاً شامل تغییرات در رفتار و سبک زندگی و در برخی موارد داروها می‌شود. این تغییرات عبارت‌اند از:

• نوشیدن مایعات بیشتر: برای جلوگیری از خشکی و همچنین افزایش حجم خون، مصرف آب به میزان کافی مهم است.
• تغییر نحوه نشستن یا ایستادن فرد: تغییر در نحوه نشستن یا ایستادن می‌تواند به افزایش فشار خون کمک کند.
• ایجاد تغییرات در رژیم غذایی: تغذیه به موقع و متنوع می‌تواند کمک کند. از مواد غذایی غنی به انرژی مانند میوه‌ها و سبزیجات استفاده کنید.
• پوشیدن جوراب‌های فشاری: پوشیدن جوراب‌های فشاری ممکن است به افزایش فشار خون در پاها کمک کند و از انبساط عروق در این منطقه جلوگیری کند.

پزشکان همچنین ممکن است تغییراتی را در بعضی از داروها مانند تنظیم داروها برای فشار خون بالا اگر منجر به فشار خون پایین می شوند ، توصیه کنند. پزشکان در مورد همه روش های درمانی با بیمار  بحث می کنند و توصیه های دقیق آنها ممکن است متفاوت باشد.

دارو و قرص فشار پایین

درمان فشار خون پایین به عوامل مختلفی بستگی دارد و باید توسط پزشک تجویز و نظارت شود. در برخی موارد، اگر فشار خون پایین به عنوان یک مشکل پزشکی تشخیص داده شود نیاز به درمان دارد، پزشک ممکن است داروها یا قرص‌های مخصوصی تجویز کند. این داروها معمولاً به عنوان داروهای افزایش فشار خون یا داروهای تنظیم فشار خون شناخته می‌شوند. در زیر برخی از داروهای معمولی که برای درمان فشار خون پایین تجویز می‌شوند آورده شده است:

• فلودروکورتیزون (Fludrocortisone)
• میدودرین (Midodrine)
• پیریدوستیگمین (Pyridostigmine)

در ادامه به بررسی این داروها پرداخته‌ایم.

فلودروکورتیزون (Fludrocortisone)

این دارو از دسته‌ داروهای کورتیکواستروئیدها است. و به عنوان یک افزایش‌دهنده فشار خون عمل می‌کند. این دارو ممکن است برای افرادی که از اختلال در عملکرد سیستم عصبی اتونومیک رنج می‌برند تجویز شود.

میدودرین (Midodrine)

این دارو به عنوان یک آگونیست آلفا-1 ادرنرژیک (Alpha-1 adrenergic agonist) عمل می‌کند و به تقویت عروق خونی و افزایش فشار خون کمک می‌کند.

پیریدوستیگمین (Pyridostigmine)

این دارو به عنوان یک مهار کننده آنزیم آستیل کولین استفاده می‌شود. ممکن است برای افرادی که از بیماری میوستنیکا گراویس (Myasthenia Gravis) رنج می‌برند یا مشکلاتی در سیستم عصبی اتونومیک دارند تجویز شود.

تمام این داروها نیاز به تجویز پزشک دارند و باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.

همچنین بیش‌تر بخوانید: زمان مصرف داروی فشار خون

مراقبت‌های پزشکی فوری

اگر فردی کاهش فشار خون همراه با علائم نگران کننده ای را تجربه کند – مانند از دست دادن هوشیاری ، گیجی ذهنی و ضعف ، تپش نبض سریع و الگوی تنفس – باید سریعاً به پزشک مراجعه کند. در اورژانس ، پزشکان ممکن است در مورد سابقه پزشکی فرد ، داروهای مصرفی وی یا هرگونه عفونت یا تصادفی که داشته اند سوال کنند. آنها ممکن است در مورد علائم شما سوال کنند یا آنها را بررسی کنند. آنها همچنین ممکن است آزمایشاتی را برای بررسی ضربان قلب و فشار خون و آزمایش های تصویربرداری برای بررسی بدن داخلی و اعضای دیگر موارد دیگر انجام دهند. حتی اگر فردی علائم خفیف و نه شدید را همراه با فشار خون پایین تجربه کند ، باز هم باید از پزشک راهنمایی کند. پزشکان ممکن است بخواهند علائم را کنترل کرده و فشار خون خود را آزمایش کنند تا هرگونه تشخیص لازم را انجام دهند و درمان را انجام دهند. گذشته از این حوادث ، ممکن است فردی فشار خون پایین داشته باشد و در غیر این صورت از سلامتی خوبی برخوردار باشد.

همچنین بیش‌تر بخوانید: کنترل فشار خون

خلاصه

فشار خون کم می تواند بدون مشکل پزشکی اتفاق بیفتد و در بسیاری از موارد جای نگرانی نیست. افراد مبتلا به فشار خون پایین ممکن است لازم باشد برای یافتن درمان علائمی که ظاهر می شود با پزشک خود صحبت کنند. فشار خون پایین اگر بسیار کم باشد و با علائم شدید مانند شوک بروز کند. هر کسی که علائم شوک را تجربه می کند باید سریعا به پزشک مراجعه کند. اگر فردی به دلیل فشار خون کم علائم ناخوشایند دیگری را تجربه کرد ، باید برای توصیه پزشک با پزشک تماس بگیرد تا فشار خون خود را در محدوده سالم نگه دارد.