شماره تماس رزرو نوبت
آنژیوپلاستی قلب یک روش جراحی قلب است که برای درمان برخی از مشکلات عروق کرونر، مانند تنگی عروق قلبی (تنگی عروق کرونر) استفاده میشود. صاف و انعطاف پذیر بودن دیواره سرخرگ‌ها باعث راحتی در عبور جریان خون خواهد شد. با گذشت زمان و باقی ماندن ذرات چربی داخل این دیواره موجب ایجاد پلاک یا رسوبات چربی عروقی خواهد شد. اگر همین روند که آترواسکلروزیس نام دارد و دو سرخرگ کرونر که رگ‌هایی هستند که وظیفه خون‌رسانی به قلب را انجام می‌دهند را درگیر کند، فرد دچار بیماری عروق کرونری خواهد شد. تشکیل رسوب در دیواره عروق موجب باریک شدن سرخرگ شده و در نتیجه آن جریان خون کاهش می‌یابد. این پلاک ها قادرند جریان سرخرگی را کاهش دهند و باعث آنژین یاحمله قلبی شوند. در چنین وضعیتی آنژیوپلاستی قلب توصیه میشود.
آنچه در این مقاله می خوانید :
آنژیوپلاستی (Angioplasty) یک روش جراحی قلبی است که برای درمان مشکلات عروق کرونر (عروق قلبی) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش به‌صورت غیرجراحی انجام میشود و معمولاً در مواردی که عروق کرونر به علت تراکم یا تنگی باعث کاهش جریان خون به عضله قلب می‌شوند، به کار می‌رود. آنژیوپلاستی به دو صورت انجام میشود:
در این روش، یک بالن کاتتری به عروق تنگ شده و سپس بالن به دقت باد میشود تا عروق باز شده و جریان خون به قلب بهبود یابد. این فرآیند به نام بالون زدن هم شناخته میشود.
در بعضی موارد، پس از انجام آنژیوپلاستی با بالن، یک استنت (یک دستگاه فلزی که می‌تواند عروق را باز نگه دارد) در محل عروق تنگ شده قرار داده میشود تا از تنگی جلوگیری کند و عروق باز بمانند. آنژیوپلاستی معمولاً به عنوان یک روش درمانی برای بیماران با آنژین صدری (درد قلبی) یا برای درمان حملات قلبی در موارد اورژانس مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش می‌تواند بهبود چشمگیری در علائم بیماران بیاورد و جلوی تعدادی از مشکلات جدی قلبی را بگیرد. برای انجام این روش، یک تیم پزشکی متخصص در زمینه قلب و عروق در یک مرکز پزشکی مناسب نیاز است.
در صورتی که رگ‌هایی که خون را به سمت چپ قلب می‌رسانند دچار گرفتگی شوند و همچنین دیواره قلب ضعیف شده باشد متخصص قلب و عروق ممکن است به جای آنژیوپلاستی برای بیمار تصمیم به جراحی بای پس عروق بگیرد.
آنژیوپلاستی یک روش جراحی غیرجراحی است که به تحریک عروق کرونر قلبی با قرار دادن یک بالن کاتتری (Balloon Catheter) و در بعضی موارد، نصب یک استنت قلب فلزی، به منظور بازکردن عروق تنگ یا بلاک شده انجام میشود. در ادامه مراحل آنژیوپلاستی را بررسی می‌کنیم:
آنژیوپلاستی معمولاً به‌صورت روزانه و در مراکز تخصصی قلب و عروق انجام میشود و اغلب به عنوان یک روش درمانی کم خطر برای تسکین علائم بیماران با بیماری‌های قلبی عروقی استفاده میشود.
آنژیوپلاستی تقریبا بین 45 دقیقه تا بیش از 2 ساعت به طول می‌انجامد. بعد از آنژیوپلاستی و برداشت کاتتر پزشک با فشار دستی یا با استفاده از دستگاه برای مدت 20 دقیقه یا بیشتر در محل کاتتر جلوی خونریزی گرفته خواهد شد. سپس محل را بانداژ می‌کنند. بعد از آنژیوپلاستی به علت وجود مواد آرام بخش تزریق شده ممکن است کمی احساس خواب آلودگی کنید. بهتر است برای مدت 8 ساعت دراز بکشید و قلب و فشار خونتان، محل ورود کاتتر توسط پرستار به طور مرتب بررسی شود. بعد از آنژیوپلاستی ممکن است لازم باشد 1 الی 2 روز در بیمارستان تحت نظر پزشک و بستری قرار بگیرید.
پزشک برای شما داروهایی مانند نیتروگلیسیرین که برای شل کردن سرخرگ‌های کرونری است، مهارکننده‌های کانال کلسیم را برای اسپاسم‌های سرخرگ کرونری و آسپرین و سایر داروهای ضد انعقادی را برای جلوگیری از تشکیل لخته خون در محل انسداد تجویز می‌کند که باید به موقع مصرف شوند. فراموش نکنید در صورت وجود استنت باید از رقیق کننده خون مانند آسپرین استفاده نمایید.
داروهای ضد پلاکتی مانند کلوپیدوگرل حداقل یک ماه بعد از استنت فلزی در سرخرگ کرونری و 2 سال یا بیشتر بعد از جایگذاری استنت دارویی در سرخرگ کرونری مصرف نمایید.
در عرض 6 ماه ممکن است تنگی مجدد در سرخرگی که آنژیوپلاستی بر روی آن انجام شده است رخ دهد. با استنت گذاری احتمال انسداد دوباره کاهش می‌یابد ولی این امکان وجود دارد تنگی مجدد در سرخرگ حاوی استنت رخ دهد. این سرخرگ دوباره علاوه بر بافت جدید سالمی که بر روی استنت تشکیل میشود، بافت اسکار نیز ممکن است به صورت زیر سطحی آن تشکیل شود و به اندازه‌ای ضخیم شود که مسدود شود و جلوی عبور جریان خون را بگیرد.
افرادی که به دیابت مبتلا هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به تنگی مجدد خواهند بود. تنگی مجدد به محل انسداد و رشد بافت اسکار بستگی خواهد داشت. در صورت تنگی مجدد فرد علائمی مشابه با مراحل قبل از آنژیوپلاستی را دوباره تجربه خواهد کرد. پزشک باید بعد از آنژیوپلاستی هر از گاهی فرد را چکاپ کند و در صدد تشخیص تنگی مجدد قرار بگیرد، تا در صورت بروز تنگی مجدد انجام آنژیوپلاستی مجدد و جراحی بای پس برای اصلاح انجام گیرد. البته پزشکان برای جلوگیری از تنگی مجدد استنت‌های آغشته به دارو (که وارد بافت پیرامونی می‌شوند و از شدت اسکار جلوگیری می‌کنند) استفاده می‌کنند، تا اثر طولانی مدت داشته باشد. بعد از استفاده از این استنت‌ها حداقل برای 2 سال از کلوپیدوگرل و به شکلی نامحدود از آسپرین می‌توانید استفاده نمایید.
بعد از انجام آنژیوپلاستی عروق کرونر باید 1 روز بستری بمانید و قلب شما پایش شود. تا زمانی که در بیمارستان هستید پزشک برای شما برای پیشگیری از تشکیل لخته و داروهایی را برای آرام کردن شریان ها و اسپاسم‌های کرونری که امکان دارد موجب حمله قلبی شود تجویز می‌کند. بعد از یک هقته از انجام آنژیوپلاستی می‌توانید به زندگی روزانه خود بازگردید.
آنژیوپلاستی قلب برای درمان آترواسکلروز انجام میشود. در صورت تنگ بودن عروق اصلی که خون را به بخش چپ قلب می‌رسانند یا در صورت ضعیف بودن عضله و داشتن رگ‌های خونی بیمار جراحی بای پس عروق کرنری گزینه بهتری نسبت به آنژیوپلاستی خواهد بود در این جراحی بخشی که مسدود است با استفاده از رگ خونی از بقیه بخش‌های بدن کنار گذاشته خواهد شد در صورت داشتن دیابت و انسداد زیاد، پزشک ممکن است جراحی بای پس عروق کرونری را پیشنهاد دهد. این که از چه روشی (جراحی بای پس عروق کرونری یا آنژیوپلاستی) برای باز کردن انسداد استفاده شود به شدت بیماری و وضعیت پزشکی فرد وابسته است.
آنژیوپلاستی قلب یک روش درمانی است که برای بازگشتن جریان خون به قلب در موارد بسته شدن عروق کرونری استفاده میشود. این روش ممکن است عوارضی داشته باشد که به نوع و جدیت آن بستگی دارد. در زیر، برخی از عوارض معمول این روش آورده شده است. عوارض ناشی از آنژیوپلاستی قلب عبارت‌اند از:
در ادامه به بررسی این موارد پرداخته‌ایم.
در صورتی که آنژیوپلاستی بدون قرار دادن فنر انجام شود احتمال تنگی مجدد 30 % افزایش خواهد یافت. استنت یا فنر های فلزی احتمال تنگی مجدد عروق را تا 20 درصد کاهش می دهد و استفاده از استنت های آغشته به دارو احتمال تنگی مجدد را 10% کاهش می دهند.
لخته‌های خون می‌توانند درون استنت بعد از انجام فرآیند نیز تشکیل شوند. لخته همچنین قادر است که عروق را ببندند و باعث ایجاد حمله قلبی شود. مصرف آسپرین، پلاویکس، پراسوگرل یا هر داروی دیگر می‌تواند به کاهش لخته خون کمک کند. از پزشک درباره دز و مقدار مصرف این داروها سوال کنید و بدون مشورت با پزشک مصرف قرص‌ها را قطع نکنید.
در قسمت بازو و کشاله ران جایی که کاتتر از آن عبور کرده است ممکن است دچار خونریزی شوید. اما گاهی می‌تواند موجب کبودی شود، گاهی نیز خونریزی شدید شود.
در این حالت زمانی که بالون درون رگ باد میشود، ممکن است به رگ فشار وارد کند و آن را پاره کند. به همین علت پزشک در زمان آنژیوپلاستی باید همیشه آماده باشد که در صورت پارگی در رگ سریعا بیمار را به اتاق عمل انتقال دهد.
مانند هر روش جراحی دیگری، آنژیوپلاستی قلب هم خطرات و عوارضی دارد که باید در نظر گرفته شود. برخی از خطرات احتمالی آنژیوپلاستی قلب عبارتند از:
در ادامه به بررسی این موارد پرداخته‌ایم.
در طی فرآیند آنژیوپلاستی این امکان وجود دارد که فرد دچار سکته شود. لخته‌های خون ممکن است در کاتتر تشکیل شوند و به سمت مغز هدایت شوند. سکته نیز عارضه‌ای نادر از آنژیوپلاستی عروق کرونری است. به همین علت از رقیق کننده خون برای کاهش این خطرات استفاده میشود.
ممکن است عروق کرونری طی انجام آنژیوپلاستی قلب پاره شوند، که در این صورت نیازمند جراحی بای پس اورژانسی خواهید بود.
در طی انجام آنژیوپلاستی ممکن است ریتم قلب نامنظم شود، این مساله عموما کوتاه مدت بوده و گاهی اوقات به دارو یا ضربان ساز موقت بیمار نیاز پیدا خواهد کرد.
استفاده از ماده حاجب می‌تواند منجر به ایجاد مشکل و آسیب‌های کلیوی شود. در صورتی که مستعد ابتلا به بیماری باشید پزشک ماده حاجب را محدود خواهد کرد و از آبرسانی در طول انجام فرآیند برای محافظت از کلیه‌ها انجام خواهد داد.
ممکن است در محل تزریق و ورود کاتتر فرد دچار عفونت شود.
ممکن است فرد به کنتراست و ماده حاجب حساسیت داشته باشد. اگر حساسیت خاصی دارید حتما با پزشک خود در میان بگذارید، تا مواد دیگری را برای تزریق جایگزین کند.
ممکن است فرد در حین آنژیوپلاستی یا بعد از آن دچار آریتمی قلب شود.
با وجود عوارض ذکر شده در بالا همچنان روش درمانی آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی جز روش‌های کم خطرتر هستند و نسبت به عمل باز قبل اولویت بالاتری دارد.
بعد از انجام آنژیوپلاستی ممکن است عوارضی در فرد ایجاد شود. خونریزی از عوارض شایع آن است. در زمان آنژیوپلاستی و استنت گذاری ممکن است عوارضی ایجاد شود که فرد به طور اورژانسی فرد به عمل قلب باز نیاز پیدا کند. حتی ممکن است پارگی رگ در زمان آنژیوپلاستی خوب درمان نشود.
در این فرآیند آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی سوزن و سوراخ کردن پوست وجود دارد. درد این اعمال عموما جزئی است. در زمان ورود کاتتر به شریان فرد دردی احساس نمی‌کند. در طی فرآیند آنژیوگرافی نیز بیمار نباید دردی احساس کند. می‌توان گفت آزار دهنده‌ترین بخش بعد از فرآیند آنژیوگرافی و خارج کردن کاتتر اتفاق خواهد افتاد.
عمل آنژیوگرافی بدون بیهوشی انجام میشود.
گاهی ممکن است بیماران بعد از آنژیوپلاستی دچار تنگی نفس شوند، این حالت به علت این است که بالون‌های داخل رگ‌های قلب به مدت 30 ثانیه تا 60 دقیقه باد میشود. همین امر سبب میشود خون رسانی به قلب کاهش یابد. بعد از خارج کردن بالن اگر تنگی نفس شما طولانی شد حتما به پزشک اطلاع دهید.
محل درد را کمپرس گرم کنید و از ضد درد مثل استامینوفن استفاده نمایید.
باید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است ترشحات لنفاوی باشد.
در این حالت باید سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.
دکتر محمد تقی پور در زمینه های آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی و استنتینگ عروق قلب و عروق محیطی و کاروتید، اکوکاردیوگرافی و نوار قلب و درمان سایر مشکلات قلبی آماده خدمت رسانی به بیماران گرامی می باشد.
دیدگاه کاربران
1 دیدگاهعالی و کامل بود
ممنون از شما دکتر عزیز