چاقی و بیماری قلبی چه ارتباطی با هم دارند؟!

 مدت‌هاست که مشخص شده است که وقتی افراد اضافه وزن دارند، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌هایی مانند فشار خون بالا یا دیابت هستند این می‌توانند منجر به بیماری قلبی شوند. اکنون محققان بررسی کرده‌اند که اضافه وزن بیش از حد باعث بروز مشکلات قلبی می‌شود. طبق بررسی‌های انجام شده مشخص شده است که چاق بودن با آسیب‌های قلبی رابطه مستقیم دارد. یعنی اگر به فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت ناشی از چاقی توجه نشود، با گذشت زمان می‌تواند باعث نارسایی قلبی شود. اضافه وزن شایع‌ترین عامل خطر قلبی عروقی است. ارتباط بین چاقی و بیماری‌های قلبی عروقی پیچیده است و به عوامل خطر مانند فشار خون بالا، دیس لیپیدمی و دیابت نوع 2 محدود نمی‌شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی چاقی و بیماری قلبی بپردازیم. با ما همراه باشید.

یکی از شایع‌ترین مشکلات قلبی در جهان، چاقی و داشتن چربی بیش از حد است. معمولا از هر ۵ نفر دو نفر به چاقی مبتلا هستند. داشتن چربی زیاد و اضافه وزن نه تنها باعث ابتلا به انواع مختلف بیماری‌های قلبی می‌شود بلکه سلامتی کل بدن را به خطر می‌اندازد. همچنین مکان‌هایی که چربی در آن قسمت از بدن انباشته شده است در بروز بیماری‌های قلبی تاثیر می‌گذارد. معمولا چربی‌های دور شکم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را بیشتر می‌کند. و خطرناک‌تر از چربی‌های نواحی دیگر از بدن هستند. درواقع خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در افرادی که چاق نیستند اما چربی دور شکم دارند نیز وجود دارد. اگر فردی اضافه وزن و چربی بیش از حد در قسمت شکم خود دارید، برای جلوگیری از خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی باید تغییراتی را در سبک زندگی و تغذیه خود داشته باشید.

چاقی و بیماری قلبی؛ بیماری‌هایی که منجر به بیماری قلبی می‌شوند

چاقی یعنی این که فرد چربی بیش از حد در بدن خود دارد که می‌تواند تهدید کننده سلامتی او باشد. بیماری‌هایی که چاقی می تواند علت اصلی آن‌ها باشد عبارتند از؛

• ناراحتی‌های قلبی
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• نارسایی قلبی
• حمله قلبی
• دیابت نوع ۲
• آپنه انسدادی خواب
• سرطان پستان، روده بزرگ و دیگر انواع سرطان
• زوال عقل و بیماری آلزایمر
• افسردگی
• دردهای مزمن

چاقی آسیب‌های تهدید کننده‌ای به قلب وارد می‌کند که در ادامه به بررسی این آسیب‌ها پرداخته‌ایم. این آسیب‌ها عبارتند از؛

نارسایی قلبی

داشتن شاخص توده بدنی بالا (BMI) با نارسایی قلبی ارتباط مستقیمی دارد. به ازای هر واحد اضافی BMI خطر ابتلا به نارسایی قلبی ۵ تا ۷ درصد افزایش پیدا می‌کند. با اضافه وزن و افزایش وزن، حجم کل خون در بدن افزایش پیدا می‌کند. به همین علت مقدار خونی که توسط قلب قلب پمپاژ می‌شود بیش‌تر است و منجر به افزایش ضربان قلب می‌شود. همچنین با زیاد شدن و افزایش یافتن حجم خون، مقدار خون برگشتی به قلب نیز بیش‌تر می‌شود. همین امر منجر به گشاد شدن و بزرگ شدن بطن‌‌ها و کشش دیواره ماهیچه قلب می‌شود. اگر با گذشت زمان چاقی برطرف نشود، باعث ضخیم‌تر شدن عضله بطن چپ می‌شود.

به این وضعیت، هیپرتروفی قلب می‌گویند. این شرایط نارسایی قلبی را با خود به همراه دارد. در نارسایی قلبی در بطن چپ باعث اختلال در اکسیژن رسانی به ریه‌ها می‌شود. همچنین نارسایی قلبی در بطن چپ باعث اختلال اکسیژن رسانی به کل بدن می‌شود.

فیبریلاسیون دهلیزی

منظور از فیبریلاسیون دهلیزی (A-Fib)، ضربان غیرطبیعی در قلب است که یک نوع آریتمی محسوب می‌شود. در شرایط عادی بطن‌ها و دهلیز‌های قلب به صورت کاملا هماهنگ، منقبض و منبسط می‌شوند. در این شرایط پمپاژ خون به صورت عادی انجام می‌گیرد. اما در شرایط (A-Fib)، حرکات انبساطی و انقباضی در بطن‌ها و دهلیز‌ها یکسان و هماهنگ نیست. در این شرایط پمپاژ خون به سایر اندام‌های بدن به درستی انجام نخواهد شد. درنتیجه این فرآیند باعث کند شدن جریان خون و افزایش تشکیل لخته خون در قلب می‌شود. اگر این لخته‌های تشکیل شده از قلب خارج شوند و توسط رگ‌ها به مغز‌ منتقل شوند، می‌تواند باعث سکته مغزی شود.

بیماری کرونر قلب

این بیماری که یکی از عوارض ناشی از چاقی است، منجر به ایجاد رسوب پلاک در دیواره داخلی رگ‌ها می‌شود. کلسترول، کلسیم و سایر مواد لخته کننده باعث ایجاد پلاک می‌شوند. چون پلاک در داخل رگ‌های خونی تشکیل می شود، می‌تواند باعث مسدود شدن جریان خون در رگ‌ها شود. در نتیجه اکسیژن رسانی به قلب کاهش پیدا می‌کند. در این شرایط قفسه سینه دچار درد می‌شود و حمله قلبی که به آن آنژین گفته می‌شود اتفاق می‌افتد.

چه عواملی منجر به اضافه وزن و چاقی در افراد می‌شود؟

میزان انرژی در غذاها و تنقلات با واحدی به نام کیلو کالری محاسبه می‌شود. ما با غذا خوردن کالری دریافت می‌کنیم و توسط ورزش و فعالیت‌های بدنی این کالری‌های دریافتی را می‌سوزانیم. وقتی که کالری که دریافت می‌کنیم نسبت به کالری که می‌سوزانیم بیشتر باشد باعث چاقی و بیماری قلبی می‌شود. البته باید به این نکته هم توجه داشته باشید که اضافه وزن و چاقی می‌تواند نتیجه فشارهای عصبی ‍ و استرس‌های عصبی نیز باشد.  

از کجا می‌توان متوجه شد که اضافه وزن داریم یا  چاق هستیم؟

برای این که بخواهید متوجه شوید که چاق هستید یا حتی چقدر اضافه وزن دارید باید شاخص توده بدنی خود را یعنی BMI را محاسبه کنید. هرچند باید به این نکته هم توجه داشته باشید که اگر هیکل عضلانی دارید امکان دارد نتیجه محاسبه BMI شما در قسمت افراد چاق یا دارای اضافه وزن قرار بگیرد. در این صورت شما اضافه وزن ندارید بلکه بافت ماهیچه‌ای شما زیاد است.

راه‌کارهایی برای کاهش وزن

اگر از وزن خود راضی نیستید یا اضافه وزن دارید و قصد کاهش وزن دارید، اولین و مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که عادات غذایی خود را تغیر دهید. به میزان کافی غذا بخورید و کالری دریافت کنید. به میزان کالری دریافتی که روی محصولات غذایی نوشته شده است دقت کنید. سعی کنید فعالیت بدنی خود را بیش‌تر کنید. تحرک و پیاده روی داشته باشید. روزی نیم ساعت پیاده روی می‌تواند به چربی سوزی کمک کند. از دیگر فعالیت‌هایی که می‌تواند باعث چربی سوزی شود، ورزش‌های هوازی است. داشتن یک برنامه رژیمی مناسب به همراه فعالیت‌های بدنی که ذکر کردیم می‌تواند باعث کاهش وزن و تناسب اندام شود.

پیشنهاد می‌کنیم برای دریافت برنامه رژیم تغذیه‌ای به پزشک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا مناسب با وزن و شاخص توده‌ای بدنی‌تان رژیم مناسب را دریافت کنید. همانطور که در ابتدا گفتیم اضافه وزن می‌تواند منجر به چاقی و بیماری قلبی شود پس بهتر است در زمان مناسبی به فکر کاهش وزن باشید.