آنژیوگرافی از راه دست به چه صورت انجام می گیرد؟

آنژیوگرافی یا از راه دست یا از راه کشاله ران انجام می شود. آنژیوگرافی از راه دست نسبت به کشاله ران راحت تر و بهتر انجام می شود.زیرا فرد بلافاصله بعد از آنژیوگرافی می تواند به فعالیت های خود مانند نشستن، راه رفتن، خوردن و آشامیدن بپردازد. آنژیوگرافی روشی است که با استفاده از اشعه ایکس از عروق خونی تصویربرداری می کند. و پزشکان به کمک این آزمایش می توانند بیماری های مختلف مغز، قلب، دست و پا را تشخیص دهند.

آنژیوگرافی از راه دست

آنژیوگرافی از راه دست

شریان رادیال در بدن از قسمت آرنج تا مچ دست امتداد دارد و توسط شریان اولنار خون مورد نیاز را که حاوی اکسیژن است تامین می کند. آنژیوگرافی از راه دست به این صورت است که لوله هایی به نام کاتتر وارد شریان و سیستم گردش خون شده وبه سمت شریان قلب هدایت خواهد شد و اطلاعاتی درباره جریان و فشار خون داخل قلب با استفاده از ماده حاجب و اشعه ایکس به متخصص قلب و عروق می دهد. بعد از رسیدن کاتتر به محل مورد نظر ماده حاجب از طریق کاتتر تزریق شده و توسط اشعه ایکس سیستم گردش خون قابل مشاهده می باشد.
انسدادهایی که در طول رگ های خونی در عضلات قلب خونرسانی می شود یا انسداد شریان هایی که موجب ایجاد پلاک شده اند، در صورت وجود می توانند موجب علائمی همچون درد در قفسه سینه و تنگی نفس شود. در صورتی که نشانه ها ناگهانی پدید بیایند یا برطرف نشوند یا اینکه فرد مشکوک به حمله قلبی باشد عموما آنژیوگرافی از راه دست انجام میشود.
درمان براساس محل و تعداد انسداد به استفاده از داروهای تخصصی و جایگذاری استنت و در مواردی که دو مورد اول کارساز نیست جراحی بای پس برای بهبود جریان خون به عضلات قلب انجام می شود و با این کار به کاهش علائم قلب کمک می کنند.
لوله های کاتتر برای انجام آنژیوگرافی می تواند به شریان رانی که در کشاله ران هستند و همچنین شریان های رادیال در مچ دست وارد شوند، بعد از رسیدن لوله کاتتر به محل بالنی که در نوک آن است باز شده و استنت شبیه به سیم بر روی دیواره شریان با فشار باز می شود. سپس جریان خون باز شده و استنت می تواند از بسته شدن دوباره آن جلوگیری کنند. شریان های موجود در ران دارای عروق بزرگتری هستند و راهی مستقیم به سمت قلب دارند. به همین دلیل سرخرگ ران جز استانداردترین محل برای ورود کاتتر می باشد. اما با همه این تفاسیر استفاده از شریان رادیال یا همان آنژیوگرافی از راه دست افزایش یافته است.

مزایای آنژیوگرافی از راه دست چیست ؟

قرار کاتتر در شریان و رگ های خونی با خطر خونریزی همراه خواهد بود. وقتی که کاتتر از کشاله ران خارج می شود بیمار باید بدون تکان دادن پاها و برای مدت 2 الی 6 ساعت صاف دراز بکشد تا عروقی که کاتتر به آن وارد شده است بهبود پیدا کند. حال در مواردی دیده شده است که بی حرکت ماندن برای مدت طولانی می تواند منجر به خونریزی داخلی شود و ممکن است خونریزی داخلی به اندازه ای شدید باشد که پزشک مجبور به تزریق خون یا حتی در مواردی عمل جراحی برای ترمیم شریان رانی انجام شود. البته این عوارض بسیار نادر بوده و در صورتی که آنژیوگرافی از راه دست انجام شود می تواند از راه مچ دست وارد شود به همین دلیل احتمال رخ دادن این عوارض کمتر خواهد شد.
به علت کوچک بودن شریان های رادیال و نزدیک بودن آن به سطح پوست احتمال خونریزی داخلی وجود خواهد داشت و جلوی هر خونریزی داخلی به وجود آمده را می توانند با استفاد از کمپرس به راحتی بگیرند. به این صورت که بعد از خارج کردن کاتتر از دست و شریال رادیال یک دستگاه کمپرس کننده در اطراف مچ دست قرار گرفته تا فشاری بر روی شریان اعمال شود و نیازی به بستری شدن فرد نمی باشد.
بیمارانی که آنژیوگرافی از راه دست انجام داده اند آن را راحتتر از کاتتریزاسیون شریان رانی دانسته، زیرا در آنژیوگرافی از راه دست بیمار می تواند بلافاصله بعد از آنژیوگرافی از راه دست به راحتی بنشیند، راه برود، بخورد و بی آشامد. این ویژگی به عنوان مزیت برای بیماران مبتلا به مشکلات کمر می باشد چرا که نیازی به فشار سنگین بر روی پا و بی حرکت بودن در طولانی مدت نیست.

چه موقع استفاده از آنژیوگرافی از راه دست ضروری است؟

در مواردی ممکن است پزشک به شما توصیه کند که آنژیوگرافی را از راه دست انجام دهید:

  • علائم بیماری های شریان کرونری، مانند درد قفسه سینه (آنژین)
  • درد در قفسه سینه، فک، گردن یا بازو که با آزمایش های دیگر نتوان آن را توجیه کرد
  • افزایش یا درد قفسه سینه جدید (آنژین ناپایدار)
  • اختلال قلبی که مادرزادی دچار آن بوده اید (اختلالات مادرزادی قلب)
  • نتایج غیر طبیعی در تست ورزش قلب
  • دیگر مشکلات عروقی یا جراحت به قفسه ی سینه
  • مشکلات دریچه ی قلبی که نیازمند جراحی باشد

به دلیل اینکه خطر کمتری برای ایجاد عوارض وجود داشته تا زمانی که آزمایش های غیر تهاجمی مانند نوار و اکو قلب یا تست ورزش لزوم آنژیوگرافی را تایید نکند آنژیوگرافی از راه دست انجام نخواهد شد.

نحوه انجام آنژیوگرافی از راه دست به چه شکل است ؟

قبل از آنژیوگرافی پزشک رگ های خونی دست را تست می کند. برای انجام آنژیوگرافی 2 عروق وجود دارد که کار خونرسانی به دست را انجام خواهند داد این شریان ها از قبیل شریان رادیال و شریان اولنار می باشند و در صورت وجود هیچگونه مساله یا مشکلی در شریان ها متخصص قلب و عروق می تواند کار خود را آغاز کند. این روش در هر دو دست می تواند انجام شود ولی ممکن است متخصص قلب و عروق بنا به دلایلی ترجیح دهد که این کار از یک دست انجام شود.
شریان های موجود در کشاله های راه و مچ دست ممکن است در مواردی که بسیار نادر است و عروق باز این اجازه را ندهد که کاتتر به راحتی به سمت قلب عبور کند، در صورتی که فرد برای انجام آنژیوگرافی از راه دست آماده شده است پزشک مجبور می شود که از شریان کشاله ران وارد شود.
نحوه انجام این کار به این صورت است که پرستار داروی مسکن را تزریق وریدی کرده و سپس متخصص قلب با استفاده از بی حسی موضعی که بر روی مچ دست ایجاد می کند سپس به وسیله لوله ای کوتاه برای ایجاد آرامش شریان رادیالی دارو را تزریق می کند و در برخی از موارد تزریق این دارو می تواند موجب سوزش موقتی در دست و بازو شود. داروهای رقیق کننده خون برای جلوگیری از تشکیل لخته خون در شریان بیمار داده خواهد شد. سپس به نام کاتتر که به نازکی مو است را از طریق لوله ی کوتاه وارد شده از قبل وارد شریان رادیال خواهد کرد. سپس دستگاه فشار سنجی بر روی مچ دست قرار می گیرد. مدت زمان آن عموما 2 ساعت به طول خواهد انجامید. بیمار مجاز به نشستن، خوردن بعد از عمل بوده و توصیه می شود که بیمار استرسی به خاطر شل شدن شریال رادیال به خود وارد نیاورد زیرا که این مشکل برطرف خواهد شد.
بیماران تنها کاری که باید بعد از آنژیوگرافی مچ دست با دست خود انجام دهند خوردن و آشامیدن می باشد که از بیماران تقاضا می شود که وسایل سنگین مانند کیف و چمدان را بلند نکنند. بعد از روز سوم بیمار می تواند فعالیت های طبیعی خود را با دستانش انجام دهد.

مراحل انجام آنژیوگرافی

  1. آماده سازی عکس های قفسه سینه که از طریق اشعه ایکس گرفته شده اند 
  2. بررسی ریتم و ضربان قلب توسط الکتروکاردیوم 
  3. بررسی جریان خون و آناتومی قلب توسط اکاردیوم 
  4. بررسی سلامت عمومی بیمار از طریق آزمایش خون 
نحوه آنژیوگرافی از راه دست

خطرات و عوارض آنژیوگرافی از راه دست

تمامی فرآیندهای تهاجمی می توانند عوارض داشته باشند. هر دو روش آنژیوگرافی از راه کشاله ران و دست دارای عوارض تقریبا یکسانی می باشند. خطرات آنژیوگرافی قلب کم است اما صفر نیست. رایج ترین خطرات و عوارض آنژیوگرافی مربوط به محل دسترسی به شریان است.
عوارض آنژیوگرافی شامل کبودی در محل ورود کاتتر به رگ یا درد خفیف در دست بعد از انجام این فرآیند می باشد. این عوارض طبیعی و رایج بوده و بعد از مدتی برطرف خواهد شد.

  • کبودی بعد از آنژیوگرافی : این حالت طبیعی است و بعد از ورود به شریان کبودی ایجاد می شود.
  • درد و خونریزی : درد و خونریزی در بیماران می تواند موجب تجمع خون و هماتوم در زیر پوست شود.
  • انسداد یا نشت خون : در مواردی که نادر نیز است، شریان می تواند مسدود شود. همچنین در مواردی که میزان شیوع آن پایین است بیماران خونریزی مداوم در محل ورود به شریان را تجربه خواهند کرد که می تواند باعث تشکیل سودوآنوریسم یا کیسه پر خون منجر شود. بروز این مورد نیازمند درمان بیشتری می باشد.
  • درد : درد خفیفی بعد از آنژیوگرافی در ناحیه ورود کاتتر ایجاد می شود که طبیعی است. درد آنژیوگرافی از طریق دست کمتر است از درد آنژیوگرافی از طریق کشاله ران می باشد. در صورت ایجاد درد شدید بی حسی و به خواب رفتن دست و سرد شدن و کبودی دست سریعا به پزشک خود مراجعه کنید. برای تسکین دردهای خفیف در ناحیه دست می توانید از استامینوفن استفاده کنید.

از حساسیت های دیگری که می توان برای آنژیوگرافی از راه دست برشمرد آلرژی به ماده حاجب می باشد که می تواند باعث بروز نارسایی کلیوی شود.
در مواردی که بسیار نادر نیز هست، در زمان انجام بالون آنژیوپلاستی یا استنت گذاریبخشی از انسداد شریانی شکسته شده یا آمبولی می شود و به شریان های دورتر منتقل خواهد شد. که این امر موجب بدتر شدن جریان خون خواهد شد.

آنژیوگرافی از راه دست بهتر است یا از راه کشاله ران

آنژیوگرافی به دو طریق قابل انجام است. اینکه آنژیوگرافی از راه دست انجام شود یا خیر بنا بر تشخیص پزشک می باشد. واضح است که آنژیوگرافی از راه دست بیمار می تواند فعالیت های روزانه خود را سریعتر از سر بگیرد. همچنین نیازی به استفاده از کیسه شن بر روی کشاله ران خود برای جلوگیری از خونریزی ندارد. در این روش پزشک باید تجربه و مهارت کافی را داشته باشد تا این کار را به راحتی انجام دهد. برخی از پزشکان با انجام آنژیوگرافی از طریق شریان ران راحتتر هستند و آن را توصیه می کنند.
بسیاری از پزشکان روش رادیال را پیشنهاد می کنند زیرا ممکن است روش شریان رانی پیچیده و مشکل باشد، مانند بیمارانی که دارای اضافه وزن هستند و بیماران مبتلا به انسداد رگ های خونی در اندام های تحتانی.
روش شریان رانی برای بیمارانی امکان پذیر است که حفظ و نگهداری از رگ رادیال مچ دست ضروری می باشد مانند بیماران نیاز به دیالیز دارند یا بیمارانی که نیاز به شریان رادیال برای جراحی بای پس دارند.

مراقبت های بعد از آنژیوگرافی

  • بعد از آنژیوگرافی به علت آرامبخش تزریق شده بهتر است از رانندگی کردن بپرهیزید.
  • در صورتی که آنژیوگرافی از طریق کشاله ران انجام شده است بهتر است که در روزهای ابتدایی از پله ها استفاده نکنید.
  • پیاده روی می تواند به بهبود عملکرد گردش خون شما کمک کند.
  • کارهای سبک می توانید انجام دهید برای ورزش کردن و انجام فعالیت های شدید باید با پزشک مشورت کنید.
  • مصرف مایعات به میزان فراوان تا ماده حاجب تزریق شه از بدن شما خارج شود. در صورت داشتن بیماری کلیوی یا کبدی باید با پزشک درباره مصرف مایعات صحبت کنید.
  • رژیم غذایی خوب و سالمی داشته باشید و در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
  • از مصرف داروهای انعقاد خون مانند وارفارین یا کلوپیدوگرل یا آسپرین بپرهیزید، در صورت لزوم استفاده از آن با پزشک مشورت کنید.
  • داروهای تجویزی پزشک را به موقع مصرف کنید
  • برای مدت 1 الی 3 روز به بانداژی که بر روی محل ورود کاتتر قرار داشت دست نزنید، این بانداژ بعد از مدت همین بازه زمانی میفتد.
  • از کمپرس های یخ بر روی محل برای مدت 10 الی 20 دقیقه استفاده کنید تا ورم و قرمزی آن برطرف شود. بین یخ و پوست خود حتما یک لایه پارچه نازک قرار دهید.
  • بعد از 48 ساعت از آنژیوگرافی می توانید استحمام کنید. البته قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت کنید.

آیا آنژیوگرافی از راه دست خطرناک است ؟

میزان مرگ و میر براثر حمله قلبی و سکته مغزی برای مدت زمان 30 روز بعد از عمل یکسان بوده است هر دو 3.2 % می باشد. اما خونریزی کمتری در مواردی که آنژیوگرافی از طریق شریان رادیال انجام می شود رخ می دهد که در مقایسه با روش شریان فمورال برای افرادی که دچار حمله قلبی شده بودند موثرتر است.
از مهم ترین مزایای روش رادیال این است که فرد می تواند همان روز بعد از انجام آنژیوگرافی مرخص شود و نیاز ندارند که مدت طولانی بخوابند تا خونریزی متوقف شود.
آنژیوگرافی شریال رادیال برای همه مناسب نیست و استفاده از این روش توسط پزشک انجام می گیرد.


دیدگاه کاربران

0 دیدگاه
    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    instagram logo call button