8 علت مهم تپش قلب: + راهکارهای درمان قطعی !

تپش قلب به این معنی است که قلب فرد با سرعت بالاتر از حد معمول می‌زند. دلایل متعددی ممکن است وجود داشته باشد. از جمله واکنش‌های دارویی ، الکل و برخی شرایط سلامتی. به طور متوسط ضربان قلب بزرگسالان در حالت استراحت حدود 60 تا 100 در دقیقه است. ضربان قلب بالاتر از 100 ضربان در دقیقه به تاکی کاردی معروف است. بیشتر دلایل تپش شدید قلب خطرناک نیستند. با این حال، ضربان قلب شدیدتر از حد معمول می‌تواند علامت یک مشکل اساسی در سلامتی فرد باشد. در این مقاله بررسی می‌شود که چه عواملی می‌توانند باعث ضربان قلب شدید، درمان‌ها و زمان مراجعه به پزشک شوند.

علائم تپش قلب چیست؟

تپش قلب یک علامت مهم است که ممکن است به علت مشکلات مختلفی در سیستم قلبی یا دیگر عوامل ناشی از عوارض جسمانی و روانی رخ دهد. علائم تپش قلب ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• تپش قلب سریع (تاکی‌کاردی)
• تپش قلب کند (برادی‌کاردی)
• ضربان نامنظم
• درد در قلب
• احساس گیجی و سرگیجه
• احساس نفس‌گیری یا خفگی
• اضطراب و استرس

در ادامه به بررسی این موارد پرداخته‌ایم.

تپش قلب سریع (تاکی‌کاردیا)

وقتی قلب شما به سرعت بیش از حد طبیعی می‌تپد، احساس تپش‌قلب سریع می‌کنید. این ممکن است ناشی از تنش، استرس، یا مشکلات قلبی مانند آریتمی‌ها باشد.

تپش قلب کند (برادی‌کاردی)

در برخی موارد، قلب به نسبت به حالت عادی کمتر از حد نرمال می‌تپد. علل آن ممکن است شامل بی‌فعالیت قلبی، مشکلات تیروئیدی، یا عوامل دیگر باشد.

ضربان نامنظم

اگر قلب شما ضربان نامنظم داشته باشد، ممکن است تپش‌های نامنظم یا اضطراب‌آور را تجربه کنید. آریتمی‌ها مثل فیبریلاسیون دهلیزی یا فیبریلاسیون بطنی می‌توانند باعث ضربان نامنظم شوند.

درد در قلب

تپش قلب ممکن است با درد در قفسه سینه همراه باشد. این درد معمولاً به عنوان درد قفسه سینه یا آنژین قلبی شناخته می‌شود و نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارد.

احساس گیجی و سرگیجه

تپش قلب نامنظم یا سریع می‌تواند باعث احساس گیجی، سرگیجه، و افت فشار خون شود.

احساس نفس‌گیری یا خفگی

در برخی موارد، تپش قلب شدید می‌تواند باعث احساس نفس‌گیری یا خفگی شود.

در هر صورت، اگر شما یا کسی دیگری تپش قلب نامعمولی یا مزمن دارید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهای تشخیصی مناسب مانند الکتروکاردیوگرافی (ECG) و تست‌های دیگر، علت تپش قلب را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند. تشخیص و درمان زودهنگام ممکن است مشکلات قلبی جدی را پیشگیری و مدیریت کند.

علت تپش قلب چیست؟

تپش شدید قلب یک علامت فیزیولوژیکی است که نشان دهنده پمپاژ خون توسط قلب است. علل مختلفی می‌توانند باعث تپش قلب بالا شوند. در زیر، چند علت متداولتپش سریع قلب را بررسی کرده‌ایم. بطور کلی دلایل تپش قلب عبارت‌اند از: 

• احساسات شدید
• استرس و اضطراب
•  مصرف مواد مخدر و مسکن‌ها
• علل مرتبط با قلب

احساسات شدید

احساسات استرس زا مانند عصبانیت و ترس می‌توانند باعث افزایش ضربان قلب فرد شوند. وقتی بدن دچار استرس می‌شود ، غدد فوق کلیوی اپی نفرین یا آدرنالین ترشح می‌کنند. بدن دارای دو غده فوق کلیه است‌. بدن از اپی نفرین استفاده می‌کند تا فرد را برای اقدامات فوری آماده کند. 

استرس و اضطراب

استرس و اضطراب می‌توانند سیگنال‌های ترشحی اعصابی را تغییر دهند و باعث تغییرات در ضربان قلب شوند. این تغییرات معمولاً به عنوان تپش‌های قلب زمینه‌ای یا تاکی‌کاردی معروف هستند.

همچنین بیش‌تر بخوانید: اضطراب و تپش قلب

 مصرف مواد مخدر و مسکن‌ها

مصرف مواد مخدر مانند قهوه، نیکوتین و الکل می‌تواند تأثیرات مستقیمی بر ضربان قلب داشته باشد و باعث افزایش تپش قلب شود.

علل مرتبط با قلب

برخی بیماری‌ها و مشکلات قلبی می‌توانند باعث تغییر در ضربان قلب شوند. این مشکلات شامل آریتمی‌ها (اختلالات ضربان قلب)، اختلالات در سیستم ترشحی قلب، یا مشکلات ساختاری قلب می‌شوند.

تپش قلب معمولاً نتیجه ترکیبی از این عوامل است و ممکن است به عنوان علامتی از وضعیت فیزیکی و روانی شما نشان داده شود. اگر تپش قلب شما نگران‌کننده است یا با علائم دیگری همراه است، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت آن را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.

مواد مضر برای تپش قلب

مصرف برخی مواد مضر می‌تواند به طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث تپش‌قلب نامناسب و اختلالات ضربان قلب شود. در زیر، مواد مضری که می‌توانند منجر به تپش قلب شوند را بررسی کرده‌ایم. مواد مضر برای تپش قلب عبارت‌اند از: 

• کافئین
• الکل
• نیکوتین
• محرک‌های غیرقانونی
• داروهای خاص
• مکمل‌های خاص

در ادامه به بررسی این موارد پردخته‌ایم.

کافئین

کافئین یکی از دلایل تپش قلب است کافئین یک محرک است که در بسیاری از نوشیدنی‌ها مانند قهوه، چای، برخی نوشابه‌ها و نوشیدنی‌های انرژی زا یافت می‌شود. پودر کافئین به عنوان مکمل غذایی نیز موجود است. سازمان غذا و دارو (FDA) پیشنهاد می‌کند که یک بزرگسال می‌تواند حداکثر 400 میلی گرم کافئین در روز مصرف کند. یعنی حدود 4 یا 5 فنجان قهوه. فردی که مصرف بیش از حد کافئین دارد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:

• بیخوابی
• احساس عصبانیت
• اضطراب
• ضربان قلب سریع
• ناراحتی معده
• حالت تهوع
• سردرد
• احساس ناراحتی

الکل

مصرف مقدار کمی الکل می‌تواند شانس ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی را در فرد افزایش دهد. فیبریلاسیون دهلیزی بیماری است که باعث می‌شود قلب فرد به طور نامنظم و گاهی به سرعت غیر طبیعی بتپد. با افزایش غلظت الکل در فرد، ضربان قلب وی نیز افزایش می‌یابد.

نیکوتین

نیکوتین یک ماده شیمیایی بسیار اعتیاد آور است که در سیگار یافت می‌شود نیکوتین می‌تواند باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب شود. نیکوتین می‌تواند ضربان قلب فرد را 10 تا 15 ⁠ در دقیقه افزایش دهد (BPM). محققان همچنین اشاره كردند كه ضربان قلب و فشار خون فرد بدون توجه به دود، استنشاق یا بلعیدن نیكوتین افزایش می‌یابد.

محرک‌های غیرقانونی

محرک‌های غیرقانونی مانند کوکائین و آمفتامین می‌توانند ضربان قلب بیشتری در فرد ایجاد کنند. افرادی که کوکائین استفاده می‌کنند بیشتر دچار ضربان قلب نامنظم یا افزایش می‌شوند. پزشکان گاهی اوقات از آمفتامین برای درمان افرادی که بیش فعالی یا نارکولپسی دارند استفاده می‌کنند. آمفتامین‌ها می‌توانند یک سری عوارض جانبی ایجاد کنند ، از جمله:

• فشار خون بالا
• افزایش ضربان قلب
• سردرد
• دهان خشک
• گرفتگی شکم
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• لرز یا تب
• سرگیجه
• لرزیدن
• بی قراری

داروهای خاص

برخی از داروها می‌توانند ضربان قلب نامنظمی در فرد ایجاد کنند. این داروها عبارتند از:

• اسپری های تنفسی
• داروهای فشار خون بالا
• آنتی هیستامین ها
• داروی ضد قارچ
• داروهای ضد افسردگی
• آنتی بیوتیک ها

مکمل‌های خاصی

برخی مکمل های گیاهی می توانند ضربان قلب فرد را افزایش دهند ، مانند:

• پرتقال تلخ: افراد ممکن است از پرتقال تلخ برای سوزش معده، گرفتگی بینی، کاهش وزن، سرکوب یا تحریک اشتها و عملکرد ورزشی استفاده کنند. مطالعات خاص بیان می‌کند که پرتقال تلخ می‌تواند باعث ضربان قلب سریع شود.
• سنبل الطیب: سنبل الطیب یک مکمل است که برای اضطراب، بی خوابی، افسردگی، سندرم قبل از قاعدگی، سردرد و مشکلات قاعدگی استفاده می‌شود. عوارض جانبی مصرف سنبل الطیب می‌تواند شامل اختلالات قلبی مانند ضربان قلب سریع، سردرد، ناراحتی معده، تحریک پذیری ، تیرگی ذهنی و بی خوابی باشد.
• جینسینگ: جینسینگ به عنوان یک ماده مقوی عمومی برای بهبود وضعیت سلامتی استفاده می‌شود. جینسینگ عوارضی دارد که می‌تواند شامل افزایش ضربان قلب، بی خوابی، مشکلات قاعدگی، درد پستان، سردرد، مشکلات گوارشی و فشار خون بالا یا پایین باشد.

انواع تپش قلب

تپش قلب به طور عمومی به ضربان نامناسب یا غیرطبیعی قلب اشاره دارد. این تپش‌ها ممکن است به شکل‌ها و انواع مختلفی باشند. در زیر، رایج‌ترین انواع تپش‌قلب را یررسی کرده‌ایم. انواع تپش قلب عبارت‌اند از:

• تاکی‌کاردیا (Tachycardia)
• برادی‌کاردیا (Bradycardia)
• آریتمی‌ها (Arrhythmi)
• تپش‌های اضافی (Premature Beats)
• فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation – AFib)
• فیبریلاسیون بطنی (Ventricular Fibrillation – VFib)

درادامه به بررسی این موارد پرداخته‌ایم.

تاکی‌کاردی (Tachycardi)

در این نوع تپش قلب، ضربان قلب بسیار سریع‌تر از ضربان نرمال (بیش از 100 ضربه در دقیقه) است. تاکی‌کاردی ممکن است از زمینه‌های مختلفی ناشی شود و معمولاً به عنوان نتیجه‌ای از استرس، فعالیت ورزشی، یا مشکلات قلبی دیگر ظاهر می‌شود.

برادی‌کاردی (Bradycardi)

در برادی‌کاردی، ضربان قلب بسیار کمتر از ضربان نرمال (کمتر از 60 ضربه در دقیقه) است. این شرایط  ممکن است به عنوان نتیجه‌ای از عوامل مانند کم‌خونی، مشکلات در سیستم ترشحی قلب، یا داروهای خاص ظاهر شود.

آریتمی‌ها (Arrhythmi)

آریتمی‌ها تغییرات غیرطبیعی در نوع یا ریتم ضربان قلب هستند. این شرایط می‌تواند شامل تاکی‌کاردی، برادی‌کاردی، فیبریلاسیون دهلیزی (atrial fibrillation)، فیبریلاسیون بطنی (ventricular fibrillation) و دیگر آریتمی‌ها باشد.

تپش‌های اضافی (Premature Beats)

تپش‌های اضافی، تپش‌هایی هستند که قبل از زمان معمولی ضربان قلب رخ می‌دهند. این تپش‌ها ممکن است به عنوان تپش‌های پری‌افلوتری (premature atrial contractions – PACs) یا تپش‌های پری‌ونتریکولر (premature ventricular contractions – PVCs) شناخته شوند.

فیبریلاسیون دهلیزی (Atrial Fibrillation – AFib)

در فیبریلاسیون دهلیزی، دهلیزهای قلب به طور نامنظم و سریع تپش می‌زنند. افراد ممکن است احساس ضربان نامنظم و سریع کنند. AFib می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به درمان دارد.

فیبریلاسیون بطنی (Ventricular Fibrillation – VFib)

فیبریلاسیون بطنی بسیار خطرناک است و قلب به طور نامنظم و بدون تپش‌های معنی‌دار می‌زند. VFib باید به سرعت درمان شود، معمولاً با استفاده از دفیبریلاسیون.

تنظیم و درمان تپش‌قلب بستگی به نوع و علت آن دارد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید با تپش قلب مشکل دارید، بهترین کار این است که با پزشک متخصص قلب و عروق مشورت کنید تا تشخیص دقیق را بگیرید و درمان مناسب را دریافت کنید.

تشخیص تپش قلب

تشخیص تپش قلب توسط متخصص قلب اغلب به روش‌ها و تست‌های مختلفی صورت می‌گیرد. در ادامه روش‌های تشخیصی تپش قلب توسط متخصصین قلب بررسی شده است. این روش‌ها عبارت‌اند از:

• مصاحبه پزشکی
• معاینه فیزیکی
• الکتروکاردیوگرافی (ECG یا EKG)
• آزمایشات خون
• تست‌های تصویری
• تست ورزش (تست تناوبی)

در ادامه به بررسی این روش‌های تشخیصی پرداخته‌‌ایم.

مصاحبه پزشکی

پزشک با شما مصاحبه می‌کند و سوالاتی در مورد علائم تپش قلب، سابقه پزشکی، داروهایی که مصرف می‌کنید، و عواملی که ممکن است تپش‌قلب را تحت تأثیر قرار دهند (مانند استرس، مصرف مواد مخدر، مشکلات تیروئیدی و…) می‌پرسد.

معاینه فیزیکی

پزشک فشار خون، ضربان قلب، و تنفس شما را اندازه می‌گیرد. این اطلاعات ممکن است به پزشک در تشخیص تپش قلب کمک کنند.

الکتروکاردیوگرافی (ECG یا EKG)

این تست برای ثبت فعالیت الکتریکی قلب استفاده می‌شود. الکترودهایی روی پوست شما قرار می‌گیرند و سیگنال‌های الکتریکی قلب ثبت می‌شوند. این تست به پزشک کمک می‌کند تا آریتمی‌ها، تغییرات نامنظم ضربان قلب، و مشکلات دیگر را تشخیص دهد.

آزمایشات خون

پزشک ممکن است آزمایشات خونی مثل آزمایش‌های تیروئیدی یا آزمایش‌های مرتبط با الکترولیت‌ها انجام دهد تا عوامل مرتبط با تپش قلب را بررسی کند.

تست‌های تصویری

در مواردی که نیاز به تصویربرداری دقیق‌تر از ساختار قلب و عملکرد آن باشد، متخصص قلب ممکن است از تست‌های تصویری مثل اکوکاردیوگرافی (Echocardiography) استفاده کند.

تست ورزش (تست تناوبی)

در برخی موارد، تست ورزش قلبی ممکن است برای افرادی که علائم تپش قلب در شرایط ورزشی دارند، تجویز شود. این تست با انجام تمرین‌های ورزشی و مانیتورینگ فعالیت قلبی انجام می‌شود تا به تشخیص نهایی کمک کند.

پس از انجام تست‌های لازم و تجزیه و تحلیل نتایج، پزشک می‌تواند تشخیص نهایی را اعلام کرده و برای درمان مناسب اقدام کند.

درمان تپش قلب

شخصی که به دلیل کافئین ، الکل یا مواد محرک غیرقانونی تپش قلب بالا را تجربه می‌کند، باید سعی کند میزان مصرف خود را کاهش دهد. اگر فردی به داروی خاصی وابسته است، باید در مورد گزینه‌های درمان تپش قلب بالا با پزشک صحبت کند. اگر فردی پس از مصرف برخی داروها یا مکمل‌ها ضربان قلب سریع داشته باشد، می تواند با پزشک خود صحبت کند تا ببیند آیا داروی جایگزینی برای مصرف وجود دارد یا خیر. در ادامه به بررسی روش‌های درمان تپش‌قلب بالا پرداخته‌ایم. این‌ روش‌ها عبارت‌اند از:

• مدیریت استرس و اضطراب
• داروها
• جراحی
• درمان برای عوارض زمینه‌ای

در ادامه به بررسی این موارد پرداخته‌ایم.

مدیریت استرس و اضطراب

اگر تپش قلب به علت استرس و اضطراب باشد، تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، تمرین تنفس عمیق، یوگا، یا مشاوره روان‌شناختی می‌تواند کمک کند.

تغییرات در سبک زندگی

اصلاح عادات سبک زندگی می‌تواند در کاهش تپش قلب کمک کند. این تغییرات شامل کاهش مصرف کافئین و الکل، مدیریت وزن، تغذیه سالم، و تمرین منظم می‌شوند.

داروها

در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضدآریتمیک (برای کنترل ضربان قلب نامناسب) یا داروهای دیگری را تجویز کند تا تپش قلب را کنترل کند. نوع دارو و دوز مورد نیاز بستگی به نوع تپش قلب و وضعیت فرد دارد.

همچنین بیش‌تر بخوانید: قرص تپش قلب

جراحی

در موارد خاص، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. به عنوان مثال، در برخی موارد اختلالات ساختاری در قلب می‌توانند تپش‌قلب را تحت عمل جراحی تصحیح کنند.

درمان برای عوارض زمینه‌ای

اگر تپش قلب به علت بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت، فشار خون بالا یا کم‌خونی باشد، درمان این بیماری‌ها می‌تواند به کاهش تپش قلب کمک کند.

با توجه به اینکه تپش‌قلب ممکن است به عوامل مختلفی برگردد، مهمترین قدمی که باید بردارید، مشاوره با پزشک خود است. پزشک شما می‌تواند تشخیص صحیح را ارائه دهد و برنامه درمانی مناسبی را برای شما تعیین کند. همچنین، اگر تپش قلب شدید یا همراه با علائم نگران‌کننده باشد، باید به صورت فوری به پزشک مراجعه کنید.

درمان تپش قلب در بارداری

فردی که باردار یا یائسه است اگر نگران افزایش ضربان قلب است باید با پزشک خود صحبت کند. الکترولیت‌ها مواد معدنی و نمکی در خون فرد هستند. الکترولیت‌ها به انتقال تکانه‌های الکتریکی در اطراف بدن فرد کمک می کنند. فردی که عدم تعادل الکترولیت دارد ممکن است متوجه افزایش تپش‌قلب شود. رایج‌ترین علائمی که فرد دچار عدم تعادل الکترولیت است، عبارت‌اند از:

• تنگی نفس
• تب
• ضربان قلب سریع
• گیجی
• نفخ شکم
• ضربان قلب نامنظم

برای تشخیص عدم تعادل الکترولیت، پزشک می‌تواند آزمایش الکترولیت را انجام دهد. آزمایش الکترولیت میزان الکترولیت‌ها را در خون فرد بررسی می‌کند. سپس پزشک می‌تواند بر اساس غیر طبیعی بودن سطح الکترولیت‌ها، درمان را توصیه کند.

درمان خانگی تپش قلب

درمان خانگی تپش قلب ناشی از عواملی مانند استرس و اضطراب ممکن است به کاهش تپش‌قلب کمک کند. این تدابیر ممکن است در مواقعی که تپش‌قلب نسبتاً معمولی و ناشی از عوامل روانی یا محیطی باشد، موثر باشند. تا حد امکان از مواردی که تپش‌قلب را افزایش می‌دهند، اجتناب کنید. مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل، مایعات حاوی کافئین، خوردن غذاهای تند، و ورزش سنگین. به همین ترتیب، مدیریت استرس و اضطراب از طریق تمرین‌های آرامشی مانند یوگا و مدیتیشن می‌تواند به کنترل تپش قلب کمک کند.

همچنین تأکید می‌شود که اگر تپش‌قلب ناگهانی و شدید دارید یا با علائم نگران‌کننده دیگری همراه باشد، حتماً باید به پزشک متخصص قلب مراجعه کنید. پزشک می‌تواند تشخیص دقیق‌تری را برای علت تپش‌قلب شما قرار دهد و در صورت لزوم درمان مناسبی را تجویز کند. همچنین، ویزیت‌های منظم با پزشک برای پیگیری وضعیت سلامتی شما بسیار مهم هستند.

چه موقعی به پزشک مراجعه کنیم؟

تپش‌قلب شدید معمولاً جای نگرانی ندارد. با این حال، افزایش ضربان قلب ممکن است نشان دهد که یک شخص یک مشکل اساسی در سلامتی دارد. مشکلات سلامتی که می‌توانند باعث تپش‌قلب سریع شوند عبارتند از:

• سابقه مشکلات قلبی
• افزایش ضربان قلب برای مدت طولانی ادامه دارد یا بدتر می‌شود
• تنگی نفس
• سرگیجه یا سبکی سر
• غش کردن
• درد قفسه سینه

کلام آخر

به دلایل زیادی فرد می تواند ضربان قلب را افزایش دهد. برخی شرایط ممکن است باعث ضربان قلب سریع در فرد شود ، اما معمولاً جدی نیستند. اگر شخصی نگران ضربان قلب سریع خود است ، باید با پزشک صحبت کند. در صورت مشاهده هرگونه علائم آزار دهنده ، فرد باید فوراً به پزشک مراجعه نماید.