گرفتگی عروق کرونر: راهنمای جامع تشخیص و درمان!

گرفتگی عروق کرونر CAD جز بیماری‌های شایع قلبی است که می‌تواند باعث حمله قلبی، سکته مغزی یا مرگ شود. علائم گرفتگی عروق کرونر بسته به محل گرفتگی و نوع عروق وابسته است. در اغلب موارد علت و عامل گرفتگی عروق کرونر چربی زیاد در خون است که در دیواره‌های رگ‌ها رسوب‌کرده و موجب انسداد آنها می‌شود. اگر به پزشک متخصص قلب مراجعه کرده‌اید و گفته است که بیماری عروق کرونر دارید و یا نسبت به این بیماری کنجکاوید، این بخش را بادقت مطالعه کنید. در این بخش اطلاعات کاملی از علل، علائم و درمان بیماری گرفتگی عروق کرونر را برای شما توضیح داده‌ایم.

گرفتگی عروق کرونر

گرفتگی عروق کرونر چیست؟

شریان‌های کرونر رگ‌های خونی هستند که خون را به قلب شما می‌برند. بیماری عروق کرونر به باریک شدن یا انسداد عروق کرونر گفته می‌شود. این وضعیت با انباشته‌شدن پلاک در دیواره‌های شریان خونی بدن که مسئول انتقال خون بین قلب و قسمت‌های دیگر بدن است به وجود آمده است. پلاک‌های انباشته شده در عروق خونی بدن مانند کلسترول و مواد دیگری که در عروق خونی وجود دارد می‌تواند باعث مسدودشدن مسیر انتقال خون شود. در نتیجه مسدودشدن شریان‌های خونی که در برخی از مواقع به شکل کامل مسدود شده و در برخی از موارد کمی محدود شده را تصلب شریان یا آترواسکلروز می‌گویند.

بیماری های مرتبط با گرفتگی عروق کرونر

گرفتگی عروق کرونر یا آترواسکلروز می‌تواند بر روی شریان بدن تأثیر بگذارد این شریان‌ها مانند قلب، مغز، پاها، لگن و بازوها است.

بیماری‌های قلبی و عروقی

بیماری قلبی و عروقی که بر اثر ایجاد پلاک در شریان به وجود می‌آید و این شریان خون اکسیژن‌دار را به عروق کرونری قلب می‌رساند. پلاک، ناحیه عروق کرونر را کاهش و جریان خون را به عضله قلب کاهش می‌دهد. لکه پلاک موجب ایجاد لخته در شریان‌ها می‌شود. لخته‌های خون قادرند به طور جزئی یا کاملاً شریان را مسدود کنند. درصورتی‌که جریان خون به عضله قلب شما کاهش یابد و یا مسدود شود آنژین یا حمله قلبی رخ می‌دهد.

علائم گرفتگی عروق قلبی

  • استفراغ
  • اضطراب شدید
  • درد قفسه سینه
  • سرفه
  • احساس ضعف

بیماری عروق کاروتید (P.A.D.)

در صورت ایجاد پلاک در شریان‌های اصلی خون اصلی به پاها، بازو و لگن رسانده می‌شود. بیماری شریانی محیطی رخ می‌دهد. اگر جریان خون به این بخش از بدن کاهش یابد یا مسدود شود می‌تواند باعث سوزش، درد و گاهی نیز عفونت شود.

علائم شریان های کاروتید

  • ضعف
  • دشواری تنفس
  • سردرد
  • بی حسی صورت
  • فلج

بیماری مزمن کلیوی

عملکرد اصلی کلیه‌ها حذف مواد و آب زائد از بدن است. ایجاد پلاک در شریان‌های کلیوی می‌تواند باعث ایجاد بیماری مزمن کلیوی شود. این شریان‌ها خون را به کلیه می‌رسانند. با مرور زمان این امر موجب کاهش عملکرد کلیه خواهد شد.

علائم بیماری مزمن کلیوی

  • از دست دادن اشتها
  • تورم دست و پا
  • دشواری تمرکز
علت گرفتگی عروق کرونر

علت گرفتگی عروق کرونر

گرفتگی عروق امری است که به‌آهستگی رخ می‌دهد، این گرفتگی می‌تواند از دوران جوانی آغاز شود. گرفتگی عروق می‌تواند در اثر آسیب لایه داخلی یک شریان آغاز شود. به طور کلی علت گرفتگی عروق کرونر می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:

در صورت آسیب به عروق آسیب‌دیده سلول‌های خونی در محل آسیب گیرکرده و در قسمت‌های داخلی درون شریان قرار خواهند گرفت. باگذشت زمان رسوبات چربی یا پلاک ساخته شده از کلسترول و مواد دیگری که در شریان وجود دارند دچار انسداد می‌شود و بعد از گرفتگی در عملکرد آن اختلال ایجاد خواهد شد. پلاک می‌تواند موجب لخته‌شدن خون شود و جریان خون را به برخی از قسمت‌ها متوقف کند.

علائم گرفتگی عروق قلب

علائم گرفتگی عروق به اینکه کدام شریان آسیب دیده باشد بستگی دارد. در مراحل اولیه ممکن است گرفتگی عروق کرونر بدون علامت باشد. درد قفسه سینه یا آنژین صدری که همان احساس سوزش، فشردگی، سنگینی یا گرفتگی در قفسه سینه است: علت آنژین انباشته‌شدن پلاک بیش از حد داخل شریان خونی و در نتیجه عروق قلبی تنگ شده است. این علامت جز اولین نشانه‌های حمله قلبی محسوب می‌شود. همچنین شریان‌های خونی تنگ و کوچک می‌تواند منجر به درد در قفسه سینه شود و همین امر باعث انسداد شریان و جریان خون به سمت عضله قلب و بدن شود. علائم گرفتگی عروق کرونر عبارت‌اند از:

  • درد در ناحیه دست و شانه ها، گردن، فک، بازوی چپ
  • تنگی نفس
  • احساس ضعف و سبکی سر
  • حالت تهوع
  • عرق سرد
  •  درد قفسه سینه 
  •  بی حسی یا ضعف ناگهانی در بازوها یا پاها
  • دشواری صحبت کردن
  • از دست دادن موقت بینایی یا فلج موقت عضلات
  •  فشار خون بالا یا نارسایی کلیه 

نحوه تشخیص گرفتگی عروق کرونر

به منظور تشخیص گرفتگی عروق کرونر از معاینه فیزیکی و آزمایش‌ها انجام می‌شود. ممکن است آزمایش خون نیز درخواست شود. در نتیجه این آزمایش‌ها، اگر پزشک به وجود بیماری عروق کرونر قلب در بیمار مشکوک شود، به آزمایش‌ها بعدی متوسل می‌شود.  اگر تصور شود که بیمار مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب است، برای تشخیص قطعی آنژیوگرافی عروق کرونر انجام می‌شود. اما به طور کلی روش‌هایی که برای تشخیص گرفتگی عروق کرونر استفاده می‌شوند، عبارت‌اند از:

نوار قلب (ECG یا EKG)

این آزمایش تشخیصی قادر است فعالیت الکتریکی، ضربان و ریتم تپش قلب فرد را اندازه گیری کند.

اکوی قلب

 اکوکاردیوگرافی روشی برای تصویربرداری و بررسی قلب و جریان خون در قلب با استفاده از امواج اولتراسوند (سونوگرافی، سونوگرافی) است. اکوکاردیوگرافی را می‌توان  اکو یا سونوگرافی قلب نیز نامید. امروزه اکوکاردیوگرافی اصلی‌ترین روش معاینه است که با هدف آشکارسازی اختلالات ساختاری و عملکردی قلب انجام می‌شود و هیچ‌گونه آسیب و دردی برای بیمار ایجاد نمی‌کند.

تست اضطراب یا ورزش

تست استرس معاینه‌ای است که برای تعیین نحوه واکنش و عملکرد قلب با نظارت بر ریتم قلب، فشارخون و تنفس در زمانی که قلب به دلیل استرس های فیزیکی خارجی سخت‌کار می‌کند، انجام می‌شود. اصل اساسی آن این است که با ایجاد استرس فیزیکی، عملکردهای قلبی را که نمی‌توان آنها را مشاهده کرد و در هنگام استراحت بدتر می‌شود، آشکار کرد. در طول عمل؛ بار بیش از حد بر روی قلب که یک اندام حیاتی است وارد می‌شود و دراین‌بین در صورت بروز مشکل در عضلات قلب، نوار قلب فرد به طور مداوم کنترل و در فواصل زمانی معین ثبت می‌شود. کل این روند تمرینی بیشتر بر روی تردمیل به نام تردمیل انجام می‌شود.

تصویر ایکس ری از قفسه سینه 

رادیوگرافی قفسه سینه، رایج‌ترین روش تشخیصی اشعه ایکس است که تصاویری از دستگاه تنفسی، قلب، ریه‌ها، قفسه سینه و استخوان‌های ستون فقرات ایجاد می‌کند. یک تصویر سیاه و سفید به لطف مقدار بسیار کمی از اشعه یونیزان استفاده شده ایجاد می‌شود.

آنژیوگرافی

 آنژیوگرافی قلب به این صورت است که با استفاده از لوله‌ای نازک انعطاف‌پذیر به نام کاتتر درون عروق کرونر خونی دست یا کشاله ران قرار گرفته و با تزریق ماده‌ای با نام حاجب تصاویری واضحی از رگ‌های قلبی و انسدادی و برای پیداکردن پلاک انجام می‌شود.

اسکن هسته ای قلب

 این اسکن به این صورت انجام می‌شود که ماده رادیواکتیو بی‌خطر در شریان‌ها تزریق شده و میزان خون‌رسانی به عضله قلب مورد بررسی قرار خواهد گرفت. اسکن هسته‌ای قلب در دو حالت فرد استراحت و استرس قابل انجام است.

نحوه تشخیص گرفتگی عروق کرونر

چه کسانی به بیماری عروق کرونر مبتلا می‌شوند؟

 یافته‌های این بیماری در هر سنی قابل‌مشاهده است، اما بروز آن با افزایش سن به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، به‌ویژه پس از 60 سالگی در مردان و پس از 70 سالگی در زنان. به طور کلی مواردی وجود دارند که باعث افزایش احتمال ایجاد بیماری عروق کرونر  می‌شونداز جمله:

  • عدم فعالیت فیزیکی مناسب
  • تغذیه نامناسب ، برای مثال چربی 
  • استعمال دخانیات
  • فشار خون و کلسترول بالا
  • بیماری دیابت
  •  نارسایی مزمن کلیه
  • اضافه وزن یا چاقی
  • سابقه خانوادگی مخصوصا زمانی که اعضای خانواده سابقه بیماری قلبی قبل از 50 سالگی 

عوارض انسداد عروق کرونر

بیماری انسداد عروق کرونر اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و اقدامات احتیاطی لازم انجام نشود، انسداد عروق می‌تواند منجر به حمله قلبی (سکته قلبی) و اختلالات ریتم کشنده شود. سایر عوارضی که در صورت عدم درمان انسداد عروق کرونر ایجاد می‌شوند، عبارت‌اند از:

  • درد قفسه سینه
  • تنگی نفس فعالیتی یا خستگی مفرط
  • حمله ی حاد قلبی (سکته قلبی)
  • نارسایی قلبی
  • آریتمی (تغییر در نظم ریتم قلب)

مراقبت های لازم برای گرفتگی عروق کرونر

هدف اصلی ما در درمان بیماری‌های عروق کرونر، حذف موقعیت‌های تهدیدکننده زندگی بیمار، به‌ویژه در هنگام حمله قلبی، کنترل علائم ناشی از بیماری و جلوگیری از حملات قلبی شدیدی است که ممکن است در آینده رخ دهد. به همین جهت انجام مراقبت‌های بعد از عروق کرونر الزامی است.  این مراقبت‌ها عبارت‌اند از:

  • تغییر در سبک زندگی 
  • فعالیت و تحرک بدنی 
  • تغییر در رژیم غذایی و انتخاب رژیم غذایی کم نمک و بدون چربی
  • عدم استعمال دخانیات
  • مصرف داروهای تجویزی پزشک برای درمان برخی از بیماری ها مانند کلیسم، فشار خون بالا و ضربان قلب نامظم که می تواند ریسک فاکتور بیماری گرفتگی عروق کرونر را افزایش دهد.
  • در صورت ابتلا به بیماری هایی مانند استرس و اضطراب، درمان آن و بهبود سلامت روان افراد
  • کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن
  • ترک سیگار و محصولات تنباکو
  • ترک مصرف مشروبات الکلی
آنژیوگرافی

درمان گرفتگی عروق کرونر

 بیماری عروق کرونر که یک بیماری جدی قلبی و عروقی است، باید مانند سایر بیماری‌ها زود تشخیص داده شود و سپس اقدامات احتیاطی انجام شود. در نارسایی قلبی ناشی از این بیماری تشخیص داده می‌شود و باتوجه‌به شرایط و سابقه بیمار برنامه درمانی اعمال می‌شود.

به‌طورکلی، سه روش مختلف برای درمان بیماری‌های قلبی عروقی وجود دارد:

  • دارودرمانی
  • مداخلات عروق کرونر از راه پوست (آنژیوپلاستی) 
  • جراحی قلب

مناسب‌ترین روش درمانی باتوجه‌به علائم بیمار، تعداد عروق بیمار، شدت باریک شدن عروق، قدرت انقباض قلب، سن بیمار و وضعیت سلامت عمومی بیمار انتخاب می‌شود.

درمان دارویی گرفتگی رگ قلب

برای درمان بیماری عروق کرونر میتوانید از داروهای مختلفی استفاده کنید. این داروها شامل موارد زیر است: 

داروهای اصلاح کننده کلسترول

این دارو می‌تواند مواد اولیه رسوب شده در عروق کرونر را کاهش دهد. در نتیجه آن کلسترول مخصوصاً لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا کلسترول بد) کاهش خواهد یافت.
 پزشک می‌تواند از بین طیف وسیعی از داروها، از جمله استاتین‌ها، نیاسین، فیبرات‌ها و ترشح‌کننده‌های اسید صفراوی انتخاب نماید.

دیگر داروهای باز کننده رگ قلب

درمان گرفتگی عروق بدون جراحی

افرادی که به دردهای قلبی و آنژین صدری مبتلا شده‌اند با مراجعه به پزشک و معاینه و انجام آزمایش‌های تشخیصی می‌توانند گرفتگی عروق کرونر را تشخیص دهند. درصورتی‌که در آزمایش‌ها انسداد شریان‌ها محرز شد گرفتگی عروق توسط بالن و استنت باز می‌شود. به این عمل آنژیوپلاستی گفته می‌شود. در این روش بالن و استنت توسط کاتتر از شریان کشاله ران یا دست به محل تنگی فرستاده می‌شود. بالن به محل انسداد برده می‌شود و از خارج از باد می‌شود، این کار باعث می‌شود تنگی ایجاد باز شود. سپس استنت یا فنر در محل قرار داده می‌شود و از تنگی جلوگیری می‌کند. از طریق آنژیوپلاستی تنگی و انسداد در شریان‌های کرونر را می‌توانیم درمان کنیم. جراحی قلب باز در موارد خاصی انجام می‌شود که امکان آنژیوپلاستی وجود نداشته باشد.

پیشگیری از گرفتگی عروق کرونری

برای کاهش خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب هرگز دیر نیست. هر چه زودتر در مورد عوامل خطر خود کاری انجام دهید، شانس بیشتری برای کاهش خطر عود حمله قلبی خواهید داشت.
 اگر پزشک شما تأیید کرد که شما به بیماری عروق کرونر قلب مبتلا هستید، از اهمیت خاصی برخوردار است که فوراً شروع به انجام کاری در مورد عوامل خطر کنید. احتمالاً برای کاهش خطر و تسکین علائم به دارو نیاز خواهید داشت.

انتخاب یک سبک زندگی سالم می‌تواند به داشتن عروقی عاری از پلاک چربی کمک کند و به مقدار قابل‌توجهی آن را بهبود ببخشد. این سبک زندگی سالم می‌تواند شامل رعایت موارد زیر باشد:

  1. کنترل و درمان فشار و کلسترول خون
  2. کنترل و درمان دیابت
  3. عدم استعمال دخانیات 
  4. داشتن فعالیت بدنی و یک برنامه منظم ورزشی
  5. داشتن رژیم غذایی مناسب؛ گنجاندن مصرف میوه و سبزیجات در رژیم غذایی
  6. کاهش وزن
  7. کنترل و مدیریت کردن استرس و اضطراب 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟

در صورتی که علائم ذکر شده را مشاهده کردید، با پزشک خود صحبت کنید و به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید تا احتمال این بیماری برای شما بررسی شده و روش درمانی صحیح اتخاذ شود. از آنجایی که بیماری‌های قلبی بسیار متنوع هستند، توصیه می‌کنیم از خود درمانی پرهیز کرده و از دستور پزشک خود پیروی کنید.


دیدگاه کاربران

0 دیدگاه
    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    instagram logo call button