نارسایی احتقانی قلب به چه معناست و چگونه ایجاد می‌شود؟

نارسایی احتقانی قلب (CHF)، یک بیماری مزمن قلبی است که قابیلت پیش روندگی دارد و می‌تواند روی قدرت پمپاژ ماهیچه قلب شما تأثیر بگذارد. در این بیماری مایع در قلب تجمع پیدا کرده و پمپاژ ناکارآمد می‌شود. درصورتی‌که قلب نتواند پمپاژ را به‌خوبی انجام دهد، خون‌رسانی به سایر بافت‌ها نیز صورت نمی‌گیرد و ممکن است تمام سیستم‌های بدن دچار اخلال در عملکرد شوند. باید گفت بیماری نارسایی احتقانی قلب یک بیماری جدی است که باید سریعاً شناسایی شود. در ادامه به طور کامل این بیماری را توضیح خواهیم داد.

نارسایی احتقانی قلب چگونه رخ می‌دهد؟

ساختار قلب انسان از چهار حفره تشکیل شده است. نیمه فوقانی دارای دو حفره به نام دهلیز و نیمه پایینی دارای دو حفره به نام بطن است. بطن‌ها وظیفه پمپاژ خون از قلب به سایر اندام‌ها بر عهده دارند و دهلیزها مسئول جمع آوری خون از اندام‌ها را بر عهده دارند. در صورتی که بطن‌ها نتوانند حجم کافی ای از خون را به سرار بدن پمپاژ کنند، نارسایی احتقانی قلب رخ میدهد. نارسایی احتقانی قلب سه نوع متفاوت دارد.

نارسایی دیاستولیک:

در این حالت قلب به‌صورت عادی انقباض خود را انجام می‌دهد اما هنگام استراحت که پرشدن خون در بطن‌ها (بطن چپ) اتفاق می‌افتد، دچار مشکل می‌شود. با افزایش سن، عضله‌های قلب ضخیم‌تر و سنگین‌تر می‌شوند که این مورد موجب بالارفتن فشار پرکننده قلب می‌شود، به همین جهت این نارسایی معمولاً در افراد بالای ۷۵ سال و خانم‌ها شایع‌تر است. درصورتی‌که فردی دچار فشارخون باشد احتمال ابتلا به این بیماری نیز بالا می‌رود.

نارسایی سیستولیک:

در صورتی که خود عمل پمپاژ قلب ضعیف شود یا کاهش یابد نارسایی سیستولیک رخ میدهد. در حالت طبیعی کسر تخلیه قلب حدود 55 درصد است درحالی که در حالت نارسایی سیستولیک ،به مقدار قابل توجهیی کم میشود. این نارسایی در بطن چپ قلب رخ میدهد و به نسبت سایر نارسایی ها نیز شایع تر است.

CHF بطن راست:

بطن راست مسئول پمپاژ خون به ریه است. درواقع بطن راست از طریق سیستم گردش خون کوچک، خون را به ریه‌ها منتقل می‌کند تا تصفیه شوند. در این روند خونی که شما مقادیر بالای دی‌اکسیدکربن است به ریه‌ها فرستاده می‌شود و در ریه‌ها، این دی‌اکسیدکربن گرفته و اکسیژن جایگزین آن می‌شود. زمانی که بطن راست نتواند چون را به‌ درستی به ریه پمپاژ کند. در این صورت خون در اندام‌های تحتانی یا حفره شکمی تجمع پیدا کرده و ادم محیطی را ایجاد می‌کند.

علائم نارسایی احتقانی قلب

درصورتی‌که این بیماری در مراحل اولیه خود باشد، به‌ احتمال زیاد متوجه آن نخواهید شد. به‌طورکلی علائم به سه دسته تقسیم می‌شوند که متناسب با وخامت بیماری دسته‌بندی‌شده‌اند .

علائم اولیه که در زمان شروع بیماری احساس می‌شود: 

• خستگی
• تورم پا، ساق پا یا مچ پا

علائمی که نشان‌دهنده پیشروی بیماری است که در این صورت باید به پزشکی مراجعه کنید:

• ضربان قلب نامنظم
• سرفه‌ای که در نتیجه گرفتگی ریه ایجاد شود
•  تنگی نفس 
• خس‌خس‌کردن

درصورتی‌که احتقان قلبی پیشرفته کرده باشد و به حالت شدید رسیده باشد:

• تنفس سریع و پی‌درپی
• غش کردن
• تغییر رنگ پوست که در آن پوست متمایل به رنگ آبی شود.
• درد قفسه سینه که از قسمت بالای بدن انتشار پیدا کند.

نارسایی احتقانی قلب چگونه درمان می‌شود؟

به‌طورکلی بیماری نارسایی احتقانی قلب با مصرف دارو قابل‌کنترل است اما شیوه درمان بستگی به شدت وخامت بیماری و صلاح دید پزشک معالج متفاوت است. طیف گسترده‌ای از داروها در درمان این بیماری مورداستفاده قرار می‌گیرند. در برخی موارد نیز نیازمند درمان تهاجمی خواهیم بود. دقت شود که تمام روش‌های عنوان شده یا داروهای که معرفی می‌کنیم حتماً و حتماً باید تحت‌نظر پزشک تجویز شده باشند. از مصرف این داروها به‌صورت خودسرانه جلوگیری کنید چرا که می‌توانند عوارض جبران‌ناپذیری مانند سکته قلبی یا مرگ را نیز در پیش پایتان بگذارند.

داروهای مهار کننده نارسایی احتقانی

این داروها مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتاسیون (ACE)هستند و با این کار عروق خونی تنگ شده را باز می‌کنند تا جریان خون راحت‌تر اتفاق بی افتد. ای دار و عبارت‌اند از:

• بنازپریل (لوتنسین)
• کاپتوپریل (Capoten)
• انالاپریل (Vasotec)
• فوزینوپریل (مونوپریل)
• لیزینوپریل (زستریل)
• کیناپریل ( آکوپریل )
• رامیپریل (آلتاس)
• موکسی پریل (Univasc)
• پریندوپریل (آسون)
• ترندولاپریل (ماویک)

مسدود کننده های بتا

داروهای مسدوده کننده بتا یا بتابلوکرها، کار قلب را کاهش می‌دهند. در نتیجه این عمل،  فشار قلب نیز کم شده و رتیم قلب کند می‌شود. این داروها عبارت‌اند از:

• آتنولول (تنورمین)
• بیسوپرولول (Zebeta)
• کارودیلول (Coreg)
• اسمولول (برویبلوک)
• متوپرولول (لوپرسور)
• نادولول (کورگارد)
• نبویولول (بیستولیک)

داروهای دیورتیک

داروها دیورتیک می‌توانند مایعات بدن را کاهش دهند و عبارت‌اند از:

• دیورتیک‌های حلقه ای که میزان ادرار در کلیه را افزایش می‌دهند و بدین صورت باعث کاهش ماعیات اضافی بدن می‌شوند.
• دیورتیک‌های ذخیره کننده پتاسیم که باعث کاهش برخی موارد معدنی مانند سدیم درکنار مایعات می‌شود.
• دیورتیک‌های تیازیدی باعث گشاد شدن رگ‌های خونی می‌شوند و به بدن کمک میکنند که هرگونه مایعات اضافی را خارج کند.

برخی دیگر از داروها که ممکن است با صلاح دید پزشک تجویز شود

• داروهای کاهند فشار خون مانند کاپتوپریل
• داروهای سه‌حلقه ضد افسردگی که فشار خون را پایین می‌آورند مانند آمی تریپتیلین
• داروهای ضد اضطراب مانند آلپرازولام و دیازپام
• داروهای خواب‌آور مانند زولپیدیم که منجر به کاهش فشار خون می‌شوند.

درمان نارسایی احتقانی قلب با جراحی

در صورتی که دارودرمانی منجر به بهبودی یا کنترل بیماری نشود و یا در زمان پیشرفته شدن بیماری، تازه به پزشک مراجعه کرده باشید به احتمال زیاد به روش تهاجی جراحی نیازمند خواهید بود.به این منظور ممکن است پزشک شما اقدام به آنژیوپلاستی کند. آنژیوپلاستی، روشی است که در آن عروق مسدود شده درجراحی باز می‌شوند. همچنین ممکن است جراحی ترمیم دریچه نیز برای کمک به باز و بسته شدن دریچه‌ها در نظر گرفته شود.

نحوه تشخیص بیماری 

در ابتدا پزشک از بیمار سوالاتی پرسیده و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس از شما می‌خواهد برخی تست‌ها و آزمایشات را انجام دهید که عبارت‌اند از:

آزمایش خون:

با استفاده از آزمایش خون، میزان عفونت خونی و سلول‌های غیر طبیعی بررسی می‌شوند.در این آزمایش عملکرد کلیه و کبد نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

الکتروکاردیوگرام:

با استفاده از این روش نوار قلبی شما بدست می‌آید که میتوان با استفاده از آن موارد زیر را متوجه شد:

• آسیب عضلانی یا عضله قلب
• جریان خون ضعیف
• انقباضات قلب و ریتم طبیعی است یا خیر

سنجش استرس:

برای آنکه بفهمیم در سطوح مختلف استرس، قلب چه عملکردی را از خود نشان می‌دهد.

کاتتریزاسیون قلبی:

انسداد عروث کرونر با کاتتریزاسیون قلبی قابل مشاهده است. این روش تهاجمی است و یک لوله کوچک وارد رگ خونی ( کشاله ران،بازو یا مچ) می‌شود.

MRI

با استفاده از ام ار ای تصویر قلب، به صورت ثابت یا متحرک گرفته شده و آسیب قلبی را به پزشک نشان می‌دهد.

اشعه ایکس قفسه سینه:

برای اندازه گیری قلب وت حمع مایع در ریه و عروق، از اشعه ایکس استفاده می‌شود.

منبع