بیماری قلبی مادرزادی : علت، علائم، انواع و روش های تشخیص و درمان

بیماری قلبی مادرزادی به حالتی گفته می‌شود که قلب کسی از بدو تولد دچار مشکل شده باشد یا با بیماری قلبی به دنیا آماده باشد. به عنوان مثال  قلب برخی از نوزادان در بدو تولد یک سوراخ کوچک داشته باشد یا چیزی شدیدتر باشد. علائم بیماری قلبی مادرزادی می‌تواند تا بزرگسالی خود را نشان ندهد.

اگرچه این شرایط جدی است، اما جای نگرانی نیست چرا که بسیاری از آنها با جراحی قابل درمان هستند. در برخی موارد، پزشکان می‌توانند این مشکلات را در نوزاد قبل از تولد تشخیص دهند. بعضی اوقات، در کودکی یا در بزرگسالی تشخیص داده می‌شود. در این بخش همراه ما باشید تا همه موارد مرتبط با بیماری قلبی مادرزادی را توضیح دهیم.

بیماری قلبی مادرزادی

بیماری قلبی مادرزادی چیست؟

بیماری قلبی مادرزادی شامل بیماری‌های ارثی قلب از بدو تولد است. این خطر به ویژه برای نوزادان زوج‌هایی که والدینشان‌فامیل هستند بالا است. از علائم شایع آن این است که نوزاد در هنگام شیردهی احساس تنگی نفس، کبودی و ضعف می‌کند. مادر این وضعیت را درک می‌کند و بلافاصله او را نزد پزشک می‌برد

پزشک قلب نوزاد را معاینه می‌کند و صدای زمزمه می‌شنود. بلافاصله اکوکاردیوگرافی گرفته می‌شود و بیماری قلبی در نوزاد مشخص می‌شود. اگر تشخیص با اکو امکان‌پذیر نباشد، آنژیوگرافی انجام می‌شود و از کل قلب تصویربرداری می‌شود. قلب نوزاد در جراحی قلب بررسی و درمان می‌شود.

برخی از بیماری‌های قلبی مادرزادی نیز در بدو تولد قابل شناسایی نیستند.موضوع در اینجا متفاوت است. یعنی نوزاد با بیماری قلبی به دنیا آمد اما در مراحل اول زندگی علائمی نداشته و یا مورد توجه خانواده قرار نگرفته و کودک به بلوغ رسیده است. اما در هنگام ورزش یا در مردان در هنگام سربازی شکایت قلبی افزایش یافته و تشخیص داده می‌شود. به عبارت دیگر، بیماری‌هایی که بیماری مادرزادی قلبی هستند، اما شکایات آن‌ها در سنین بالاتر رخ می‌دهد، در زیر مورد بحث قرار خواهد گرفت.

مهم ترین بیماری های مادرزادی قلب عبارت‌اند از:

  • سندرم هیپوپلاستیک قلب چپ
  • ناهنجاری کامل بازگشت ورید ریوی
  • تنه شریانی
  • آترزی سه لتی
  • آترزی ریوی
  • جابجایی عروق بزرگ (TGA)
  • تترالوژی فالوت (TOF)
  • کوآرکتاسیون آئورت
  • تنگی آئورت
  • نقص دیواره بین دهلیزی بطنی (ASD)
  • نقص دیواره بین بطنی (VSD)
  • مجرای شریانی ثبت شده (PDA)

علل بیماری قلبی مادرزادی

پزشکان همیشه نمی‌دانند چرا یک نوزاد دارای نقص مادرزادی قلب است. اگر والدین یا هر یک از اقوام این مشکل را داشته باشند، احتمال نقص مادرزادی قلب افزایش می‌یابد. موارد دیگری که احتمال وقوع این نقص‌ها را بیشتر می‌کند عبارت‌ند از:

  • مشکلات مربوط به ژن‌ها یا کروموزوم‌ها در کودک، مانند سندرم داون
  • سیگار کشیدن یا سو مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری
  • مصرف داروی خاصی در دوران بارداری 
  • عفونت ویروسی مانند سرخچه (سرخک آلمانی) در سه ماهه اول بارداری
  • دیابت

مصرف دارو در بارداری

برخی از دارو‌ها ممکن است نقایص قلبی و دیگر نقایص مادرزادی را ایجاد کنند. از جمله دارو‌های ایزوترتینوئین و آکنه و دارو‌های ضد تشنج که حاوی والپروات هستند. اگر باردار هستید، ممکن است پزشک بتواند داروی دیگری برای شما تجویز کند، تا زمانی که کودک شما به دنیا بیاید.

عفونت ویروسی

عفونت ویروسی مانند سرخچه (سرخک آلمانی) در سه ماهه اول بارداری. اگر خانمی در دوران بارداری سرخچه داشته باشد، می‌تواند قلب کودک دچار مشکل شود. بیشتر افراد در کودکی واکسینه می‌شوند. اگر باردار هستید و واکسینه نشده‌اید، یا اگر مطمئن نیستید، به پزشک خود بگویید. در صورت نیاز به واکسن سرخچه، باید حداقل یک ماه پس از واکسیناسیون صبر کنید تا باردار شوید.

دیابت

دیابت در مادر ممکن است بر شکل‌گیری و رشد قلب کودک او تأثیر بگذارد. دیابت بارداری که در دوران بارداری ایجاد می‌شود، نباید احتمال نقص قلب کودک را افزایش دهد.

انواع بیماری قلبی مادرزادی

بیشتر مشکلات مادرزادی قلب موارد ساختاری مانند سوراخ و نشت دریچه است.  شایع ترین آنها عبارت‌‌اند از:

نقص دریچه قلب:

ممکن است یکی از دریچه ها خیلی باریک یا کاملاً بسته باشد. این باعث می‌شود عبور خون از این مسیر سخت شود. بعضی اوقات، خون اصلاً نمی تواند عبور کند. در موارد دیگر ، ممکن است دریچه به درستی بسته نشود، بنابراین خون به سمت عقب نشت می‌کند.

مشکلات مربوط به دیواره‌های قلب:

می‌تواند مواردی بین اتاق (دهلیز و بطن) قلب شما باشد. سوراخ ها یا مجاری عبور از سمت چپ و راست قلب ممکن است باعث شود خون در زمانی که نباید مخلوط شود.

مشکلات مربوط به عضله قلب:

می‌تواند منجر به نارسایی قلبی شود، به این معنی که قلب به همان اندازه که لازم است پمپ نمی کند. اتصالات بد بین رگهای خونی. در نوزادان، این ممکن است اجازه دهد خونی که باید به ریه ها برود در عوض به قسمت های دیگر بدن برود، یا برعکس. این نقایص می تواند اکسیژن خون را از بین ببرد و منجر به از کار افتادن اندام شود.

علائم بیماری قلب مادرزادی

علائم بیماری مادرزادی قلب

بزرگسالان ممکن است نقص مادرزادی مرتبط با قلب داشته باشند و علائم را مشاهده نکنند. در صورت وجود، علائم می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

علائم بیماری مادرزادی قلب در نوزادان و کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • رنگ مایل به آبی روی پوست، ناخن ها و لب ها (سیانوز ، بیماری ناشی از کمبود خون اکسیژن دار)
  • تنفس سریع و تغذیه نامناسب
  • افزایش ضعیف وزن
  • عفونت ریه
  • ناتوانی در ورزش

تشخیص بیماری قلب مادرزادی

نحوه تشخیص بیماری قلبی بسته به سن متفاوت است و شامل قبل تولد، در کودکی و بزرگسالی می‌شود.

تشخیص بیماری قلب مادرزادی قبل از تولد

پزشکان ممکن است برخی مشکلات را در دوران بارداری پیدا کنند. پزشک شما ممکن است بتواند نقصی را قبل از تولد کودک شما شناسایی کند؛

  • اکوکاردیوگرام جنینی: این آزمایش از تصاویر ساخته شده توسط سونوگرافی برای نشان دادن قلب در حال حرکت استفاده می‌کند تا پزشک شما بتواند مواردی را که در دریچه‌ها و ساختار آن اشتباه است، مشاهده کند.
  • آزمایش ژن: یک متخصص ژنتیک قبل یا حین بارداری شما یک نمونه خون کوچک می‌گیرد. این کار مهم است زیرا اگر شما یا یکی از اعضای خانواده شما ناهنجاری دارید، احتمال ابتلای کودک شما به 50٪ افزایش می یابد.

تشخیص بیماری مادرزادی قلب در کودکی

سایر مشکلات ممکن است در نوزادان یا کودکان مشاهده شود. پزشک برای بررسی سلامت کودک به ضربان قلب کودک شما گوش می دهد. اگر صدای غیرمعمول یا سوفل قلبی بشنوند، ممکن است آزمایش های بیشتری را انجام دهند، مانند:

  • اکوکاردیوگرام: این روش یک نوع سونوگرافی بدون درد است که از قلب عکس می گیرد. تقریباً می تواند هر نوع نقص مادرزادی قلب را تشخیص دهد و معمولاً کمتر از یک ساعت طول می کشد. 
  • الکتروکاردیوگرام (نوار قلب یا EKG): این روش فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند. 
  • اشعه ایکس قفسه سینه: با اشعه ایکس می توان علائم قلب بزرگ یا شکلی غیرمعمول را به پزشک نشان داد و علائم نارسایی قلبی مانند مایع در ریه ها را نشان داد.
  • ام آر آی و سی تی اسکن:  دو نوع دیگر از آزمایش های تصویربرداری هستند که می توانند تصویر دقیق قلب را ارائه دهند.
  • پالس اکسی متری: این روش میزان اکسیژن خون کودک شما را از طریق حسگر انگشت اندازه گیری می کند. اگر خیلی کم نشان داده شود، می تواند یک مشکل قلبی را نشان دهد.
  • کاتتریزاسیون قلب:  پزشک یک لوله بسیار نازک و انعطاف پذیر (که کاتتر نامیده می شود) را از طریق رگ خونی در بازو یا پا هدایت می کند تا به قلب برسد. آنها رنگ را از طریق کاتتر قرار داده و سپس از فیلم های اشعه ایکس برای دیدن قلب استفاده می کنند.

در بزرگسالان

برخی از افراد مبتلا به نقص مادرزادی قلبی تا اواخر زندگی متوجه نمی‎‌شوند که مشکلاتی  دارند. پزشک ممکن است در طی یک معاینه فیزیکی عادی مشکل را پیدا کند، یا علائمی را مشاهده کند. دکتر شما همچنین می‌تواند پس از انجام آزمایش قلب مانند اکوکاردیوگرام، آن را پیدا کند.

درمان بیماری قلبی مادرزادی

درمان بیماری قلبی مادرزادی

اگر شما یا یکی از عزیزانتان نقص قلبی مادرزادی دارید، احتمال رفع آن بیشتر از همیشه است. برخی از نقص‌ها امکان دارد به هیچ درمانی نیاز نداشته باشند. اما برای برخی از افراد، درمان می‌تواند شامل  جراحی‌ یا سایر اقدامات باشد. 

برخی از کودکان و بزرگسالان ممکن است لازم باشد تا آخر عمر دارو مصرف کنند و طور منظم به متخصص قلب خود، که پزشک متخصص قلب و عروق نامیده می‌شود، مراجعه کنند.

دارو درمانی برای بیماری قلب مادرزادی

نقص های مادرزادی می تواند بر قلب فشار وارد کند و باعث کار بیشتر آن شود. برای اینکه قلب شما با این کار اضافی ضعیف نشود ، پزشک ممکن است سعی کند شما را با دارو درمان کند. هدف آنها کاهش فشار عضلات قلب است.

اگر هر نوع مشکل قلبی دارید باید فشارخون خود را کنترل کنید. برخی از داروهای رایج که فشارخون را کاهش می دهند ممکن است ضربان قلب را کاهش داده و تجمع مایعات را در بدن کاهش دهند. این شامل:

بازدارنده‌های ARB و ACE؛اینها دو نوع دارویی هستند که فشارخون را پایین می آورند. آنها رگ های خونی را شل می کنند، این امر باعث می شود قلب شما خون را راحت تر پمپ کند.

مسدود کننده‌های بتا؛ این داروها ضربان قلب شما را کند می کنند و به گسترش عروق کمک می کنند. برخی از نمونه های مسدودکننده های بتا که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند ، آتنولول (تنورمین)، کارودیلول (کورگ CR) و متوپرولول (لوپرسور) هستند.

داروهای ادرار آور؛ این داروها که قرص های آب نیز نامیده می شوند، سطح مایعات را کاهش می دهند. حجم خون کمتر می تواند فشارخون شما را کاهش دهد.

داروها ممکن است برای کمک به درمان موارد خفیف کافی باشند یا وقتی جراحی گزینه مناسبی نیست، استفاده شود. در مواقع دیگر، پزشکان باید کارهای بیشتری انجام دهند.

جراحی بیماری قلبی مادرزادی

به لطف فناوری جدید، پزشکان راه های آسان تر و بهتری برای رفع این نقص ها دارند. بسته به مشکل، کودک شما ممکن است طی چند ساعت پس از تولد جراحی یا کاتتریزاسیون کند. در مواقع دیگر، ممکن است روزها یا ماه ها بعد این کار اتفاق بیفتد.
گاهی اوقات، نوزادان با بزرگ شدن به چندین عمل احتیاج دارند. با بزرگتر شدن قلب آنها، به عنوان مثال دریچه های تعویض شده باید تعویض شوند. پزشک به شما می گوید که چه مواردی و چه زمانی نیاز به انجام دارند.
دو روش اصلی برای اقدامات نقص مادرزادی قلب وجود دارد. یکی از کاتتر استفاده می کند، که نیازی به باز کردن سینه ندارد. مورد دیگر جراحی قلب باز است.

کاتتریزاسیون قلب

در بیشتر موارد، پزشکان قادر به ترمیم قلب با استفاده از کاتتر هستند. این روش‌ها که به عنوان کاتتریزاسیون قلب شناخته می‌شوند. کاتتریزاسیون قلب به تنهایی ممکن است هر مسئله ای را برطرف نکند. برخی از افراد به دارو احتیاج دارند و کودکان ممکن است کمی بیشتر به عمل جراحی نیاز داشته باشند. اما این روش‌ها می‌توانند جریان خون را بهتر کنند و کودک شما را سالم نگه دارند در حالی که مراقبت‌ها در ماه‌ها و سال‌های آینده ادامه دارد.

عمل جراحی قلب باز

در برخی موارد، پزشک به شما می‌گوید شما یا کودک خود نیاز به جراحی قلب باز دارید. با استفاده از این جراحی، پزشک باید استخوان سینه را برش دهد تا قلب را مستقیماً عمل کند. نقایصی که ممکن است با جراحی قلب باز درمان شود شامل سوراخ در قلب، مشکلات دریچه و عروق باریک است.
از آنجا که اندازه قلب به همراه صاحبش بزرگ می شود، ممکن است سال ها بعد برخی از افراد به جراحی های بیشتر یا سایر اقدامات احتیاج داشته باشند. اگر به عمل جراحی قلب باز نیاز دارید، بیهوشی عمومی انجام می‌دهید، بنابراین در طول عمل بیدار نخواهید بود و احساس درد نخواهید کرد.

منبع


دیدگاه کاربران

0 دیدگاه
    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    instagram logo call button