پریکاردیت قلب چیست ؟ هر آنچه باید درباره آن بدانید!

پریکارد یک عضو کیسه مانند نازک ، دو لایه و پر از مایع است که سطح خارجی قلب را می پوشاند. این عضو با دربرگرفتن قلب، از قلب در برابر عفونت و بدخیمی محافظت می کند . همچنین با افزایش حجم خون قلب، از انبساط بیش از حد آن جلوگیری می کند و این باعث می شود قلب به طور موثر کار کند. در ادامه درباره پریکاردیت قلب صحبت خواهیم کرد.

پرکاردیت

پریکاردیت چیست؟

پریکاردیت التهاب پریکارد است. پریکاردیت معمولا حاد است و به طور ناگهانی ایجاد می شود و ممکن است تا چند ماه طول بکشد. این وضعیت معمولا پس از 3 ماه برطرف می شود ، اما گاهی اوقات حملات ممکن است برای سالها بطور فاصله دار اتفاق بیافتد. وقتی فردی به پریکاردیت مبتلا می شود ، غشای اطراف قلب، مانند التهاب پوست اطراف بریدگی قرمز و متورم می شود . گاهی اوقات در فضای بین لایه های پریکارد مایعات اضافی وجود دارد که به آن افیوژن پریکارد گفته می شود. پریکاردیت می تواند هر کسی را درگیر کند ، اما بیشتر در مردان 16 تا 65 ساله دیده می شود.

علائم پریکاردیت چیست؟

پریکاردیت می تواند باعث دردی در قفسه سینه شود که:

  • تیز و برنده است (ناشی از اصطکاک قلب به پریکارد)
  • ممکن است هنگام سرفه ، بلع ، تنفس عمیق یا صاف دراز کشیدن بدتر شود
  • هنگام نشستن و خم شدن به جلو احساس بهتری دارید
  • همچنین ممکن است نیاز داشته باشید که خم شوید یا قفسه سینه خود را نگه دارید تا راحت تر نفس بکشید.

علائم دیگر عبارتند از:

  • درد در پشت ، گردن یا شانه چپ مشکل تنفس هنگام خوابیدن
  • سرفه خشک
  • اضطراب یا خستگی

پریکاردیت می تواند باعث تورم در ساق پا، مچ پا و یا کل پاها شود. این تورم ممکن است علامت پریکاردیت انقباضی باشد. این یک نوع جدی از پریکاردیت است که در آن پریکاردیوم سخت و  یا ضخیم می شود. وقتی این اتفاق می افتد ، عضله قلب نمی تواند منبسط شود و قلب را از کارکردن به صورتی که لازم است باز می دارد. در این حالت قلب ممکن است فشرده شود ، که این باعث برگشت خون به داخل ریه ها ، شکم و پاها و در نتیجه باعث تورم می شود. این موضوع همچنین می تواند ریتم غیر طبیعی قلب را ایجاد کنید.
اگر علائم پریکاردیت انقباضی دارید ، از جمله تنگی نفس ، تورم پاها ، احتباس آب ، تپش قلب و تورم شدید شکم ، با متخصص قلب خود تماس بگیرید تا یک ارزیابی از شرایط شما داشته باشد.

افیوژن (تجمع مایع در) پریکارد و تامپوناد قلبی

هنگامی که در فضای بین پریکاردیوم تجمع مایعات ایجاد شود ، می تواند باعث ایجاد وضعیتی به نام افیوژن پریکارد شود. اگر انباشت مایعات به سرعت اتفاق بیافتد، می تواند باعث ایجاد تامپوناد قلب شود. این تجمع ناگهانی مایعات در بین لایه های پریکارد باعث ممانعت قلب از انجام درست کار خود می گردد و می تواند باعث افت فشار خون شود. تامپوناد قلب تهدید کننده زندگی است و نیاز به تخلیه فوری مایعات دارد.
اگر علائم پریکاردیت حاد دارید ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر احساس می کنید علائم شما یک فوریت پزشکی است ، فورا با 115 تماس بگیرید تا در نزدیکترین بیمارستان معالجه شوید.

دلایل ایجاد پریکاردیت چیست؟

دلایل زیادی برای پریکاردیت وجود دارد:

  • پریکاردیت ویروسی، که در اثر عارضه عفونت ویروسی، اغلب ناشی از ویروس دستگاه گوارش ایجاد می شود.
  • پریکاردیت باکتریایی در اثر عفونت باکتریایی از جمله سل ایجاد می شود.
  • پریکاردیت قارچی در اثر عفونت قارچی ایجاد می شود.
  • پریکاردیت انگلی در اثر عفونت انگلی ایجاد می شود.
  • برخی از بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس ، آرتریت روماتوئید و اسکلرودرمی می توانند باعث پریکاردیت شوند.
  • از دیگر دلایل پریکاردیت می توان به آسیب دیدگی قفسه سینه ، مانند آسیب های پس از تصادف رانندگی (پریکاردیت تروماتیک)
  • مشکلات سلامتی مانند نارسایی کلیه (پریکاردیت اورمیک) ، تومورها ، بیماری های ژنتیکی مانند Familial Mediterranean Fever (FMF)
  • و به ندرت ، داروهایی ، که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند.

خطر ابتلا به پریکاردیت پس از حمله قلبی ، جراحی قلب (سندرم postpericardiotomy )، پرتودرمانی یا یک درمان از طریق پوست ، مانند کاتتریزاسیون قلب یا فرسایش رادیو فرکانسی (RFA) بیشتر می شود. در این موارد ، احتمالا التهاب پریکارد خطایی در پاسخ بدن به روش درمان یا شرایط است. گاهی اوقات ممکن است چندین هفته طول بکشد تا علائم پریکاردیت پس از جراحی بای پس ایجاد شود.
در بسیاری از اوقات ، علت پریکاردیت ناشناخته است. این پریکاردیت ایدیوپاتیک نامیده می شود.
حدود 15-30٪ بیماران مبتلا به پریکاردیت دوره های تکراری پریکاردیت را دارند که سالهاست می آید و می رود.

روش های تشخیص و درمان پریکاردیت قلب

روش های تشخیص پریکاردیت

درد شدید در قفسه سینه و پشت شانه ها و دشواری در تنفس 2 دلیل اصلی است که نشان می دهد شخصی ممکن است به جای حمله قلبی ، دچار پریکاردیت باشد. پزشک درمورد علائم و سابقه پزشکی فرد صحبت خواهد کرد ، از جمله اینکه آیا اخیرا بیمار بوده یا سابقه بیماری های قلبی ، جراحی و سایر مشکلات سلامتی را که می تواند شخص را در معرض خطر بالاتر پریکاردیت قرار دهد ، بررسی می کند.
پزشک همچنین به صدای قلب فرد گوش خواهد داد. پریکاردیت می تواند باعث ایجاد صدای سایش یا صدای متفاوتی شود ، که در اثر برخود پوشش ملتهب پریکارد ایجاد می شود. این اصطکاک “سایش پریکارد” نامیده می شود و هنگامی بهتر شنیده می شود که به جلو خم شوید ، نفس خود را نگهدارید و نفس خود را بیرون دهید. بسته به میزان بدی التهاب ، ممکن است پزشک در ریه های شما صدای خراشیدگی نیز بشنود که نشانه هایی از مایع در فضای اطراف ریه ها یا مایع اضافی در پریکارد است.
متخصصان تصویربرداری در مرکز تشخیص و درمان بیماری های پریکاردی اغلب از روش های مختلفی برای بررسی پریکاردیت و هرگونه عارضه ای مانند افیوژن پریکارد یا پریکاردیت انقباضی استفاده می کنند. ممکن است به یک یا چند آزمایش نیاز داشته باشید ، مانند:

  • اشعه ایکس : قفسه سینه برای دیدن اندازه قلب و مایعات موجود در ریه ها.
  • الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG ) : برای یافتن تغییرات در ریتم قلب بیمار. در حدود نیمی از بیماران مبتلا به پریکاردیت ، توالی چهار ریتم قلب الگوی مشخص را طی می کند. برخی از بیماران هیچ تغییری ندارند و در صورت بروز ، ممکن است موقتی باشد.
  • اکوکاردیوگرام (اکو) : برای بررسی اینکه قلب شخص بیمار چقدر خوب کار می کند و از نظر وجود مایعات یا پری کاردیال در اطراف قلب بررسی می شود. اکو علائم کلاسیک پریکاردیت انقباضی را نشان می دهد ، از جمله پریکاردیوم سفت یا ضخیم که حرکت طبیعی قلب را محدود می کند.
  • MRI قلب : برای بررسی وجود مایعات اضافی در پریکارد ، التهاب یا ضخیم شدن پریکارد یا فشردگی قلب. در این آزمایش بسیار تخصصی از ماده حاجب به نام گادولینیوم استفاده می شود.
  • سی تی اسکن : برای جستجوی کلسیم در پریکارد ، مایعات ، التهاب ، تومورها و بیماری های مناطق اطراف قلب. از رنگ ید در طول این آزمایش برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد التهاب استفاده می شود. این یک آزمایش مهم برای بیمارانی است که ممکن است برای پریکاردیت انقباضی نیاز به جراحی داشته باشند.
  • کاتتریزاسیون قلب : برای به دست آوردن اطلاعات در مورد فشارهای پر کننده در قلب. این برای تایید تشخیص پریکاردیت انقباضی استفاده می شود.
  • آزمایش خون : می تواند برای اطمینان از سکته قلبی ، بررسی میزان کارایی قلب ، آزمایش مایعات در پریکارد و کمک به یافتن علت پریکاردیت استفاده شود. اگر به پریکاردیت مبتلا باشید ، معمولا میزان رسوبگذاری (ESR) و پروتئین بسیارحساس واکنش پذیر C (نشانگرهای التهاب) بالاتر از حد طبیعی است. همچنین ممکن است برای بررسی بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس و آرتریت روماتوئید به آزمایشات دیگری نیاز باشد.

چه روش های درمانی برای بیماران مبتلا به پریکاردیت در دسترس است؟

داروها

درمان پریکاردیت حاد ممکن است شامل داروی درد و التهاب ، مانند ایبوپروفن و آسپرین باشد. بسته به علت پریکاردیت ممکن است به یک داروی آنتی بیوتیک یا ضد قارچ نیز نیاز داشته باشید.
اگر علائم فرد شدید باشد ، و بیش از 2 هفته طول بکشد ، یا برطرف شود و سپس برگردد ، ممکن است پزشک داروی ضد التهابی به نام colchicine  نیز تجویز کند. colchicine  می تواند به کنترل التهاب کمک کرده و از بازگشت پریکاردیت برای هفته ها یا حتی ماه ها بعد جلوگیری کند.
در صورت نیاز به مصرف دوزهای زیاد ایبوپروفن ، پزشک ممکن است داروهایی را برای تسکین علائم دستگاه گوارش تجویز کند. اگر دوزهای زیادی از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs ) مصرف می کنید ، برای بررسی تغییرات عملکرد کلیه و کبد خود به ملاقات های مکرر پیگیری نیاز دارید.
اگر به پریکاردیت مزمن یا مکرر مبتلا هستید ، ممکن است لازم باشد چندین سال از NSAID یا colchicine  استفاده کنید ، حتی اگر احساس خوبی داشته باشید. دیورتیک (“قرص آب”) معمولا به خلاص شدن از مایعات اضافی ناشی از پریکاردیت انقباضی کمک می کند. در صورت بروز مشکل ریتم قلب ، پزشک در مورد درمان با شما صحبت خواهد کرد.
پزشک همچنین ممکن است در مورد درمان با استروئیدها یا سایر داروها مانند آزاتیوپرین ، IV ایمونوگلوبولین های انسانی ، آناکینرا با شما صحبت کند.

سایر درمان ها

اغلب اوقات ، داروها تنها درمانی هستند که برای بیماران مبتلا به پریکاردیت مورد نیاز است. اما ، اگر مایعات در پریکارد جمع شده و قلب را فشرده کند ، ممکن است به روشی به نام پریکاردیوسنتز نیاز باشد. برای تخلیه مایعات اضافی از یک لوله باریک و بلند به نام کاتتر استفاده می شود. کاتتر و سوزن با استفاده از اکوکاردیوگرافی به سمت پریکارد هدایت می شوند. اگر مایعات با سوزن تخلیه نشود ، یک عمل جراحی به نام پنجره پریکارد انجام می شود.
اگر به پریکاردیت انقباضی مبتلا هستید ، ممکن است لازم باشد مقداری از پریکاردیم برداشته شود. که جراحی پریکاردیکتومی نامیده می شود.
معمولا از جراحی به عنوان درمانی برای بیماران مبتلا به پریکاردیت مکرر استفاده نمی شود ، اما در صورت عدم موفقیت در سایر روش های درمانی ، پزشک ممکن است در این باره با بیمار صحبت کند.

آیا پریکاردیت در طولانی مدت بر من تأثیر می گذارد؟

پس از بهبودی از پریکاردیت ، باید بتوانید بدون هیچ دلیلی برای نگرانی به فعالیت های عادی خود برگردید. پزشک درمورد  اینکه چه انتظاراتی داشته باشید با شما صحبت خواهد کرد.


دیدگاه کاربران

1 دیدگاه
  • ایدا
    30 مهر 1401

    سلام خسته نباشید مطالب جالبی بود و ممنون می خواستم بگم من 12 سال دارم و کلاس هفتم هستم ولی درحد علوم نهم بلدم و نصف چیز ها راجبع قلب رو میدونم چون از کلاس پنجمم دارم می خونم خیلی از عمل ها رو مثل بای پس رو تو فضای مجازی نگا می کنم نظرتون چی؟؟ و الان دارم کتاب غدد ها از دانشگاه شهید بهشتی رو می خونم و بهم کتاب معرفی می کنید؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

instagram logo call button